Benjamin Franklin Kimdir? A.B.D’li devlet adamı, fizikçisi ve felsefecisi (Boston, 1706-Philadelphia, 1790). 1683 yılında İngiltere’den göç ederek Boston’a yerleşmiş küçük bir mum imalatçısının onuncu çocuğu olan Benjamin Franklin, çok kısa süren bir ilköğrenim gördükten sonra on yaşındayken babasının yanında çırak olarak çalışmaya başladı, on iki yaşında, ağabeylerinden birinin kurduğu basımevine geçti. Burada çeşitli kitaplar okuyarak kendi kendini yetiştirdi ve çalıştığı basımevinde basılan bir yerel gazetede kendi-yazdığı yazılan, ağabeyinden gizlice imzasız olarak yayımladı. 1723’te on yedi yaşına bastığında daha özgür bir yaşam sürme özlemi içinde ailesiyle bağlarını koparıp Philadelphia’ya kaçtı. Gerek bu kentte, gerek 1725-1726 yılları arasında yaşadığı Londra’da basım işçisi olarak çalıştı.
Philadelphia’ya döndükten sonra kendi hesabına bir basımevi kuran, bir kitabevi açıp, yerel gazetelere yazılar yazan Benjamin Franklin, 1733 yılından başlayarak yayımladığı Poor Richard’s Almanach (Zavallı Richard’ın Almanağı) ile yayın çevrelerinde büyük bir başarı sağladı. 1750’de Pennsylvania Yasama Meclisi’ne milletvekili seçildi.
Böylesine önemli bir göreve gelmesine karşın özentiden uzak, aydın bir insan olarak davrandı, mesleğinde elde ettiği başarıya sığınmayıp kendi kendini yetiştirmedi sürdürdü. Almanca ve italyancayı anlayabilecek kadar, fransızcayı da yazıp okuyabilecek kadar öğrenmişti. Çevresinde yaradancı (deist), mason olarak tanınıyordu, ayrıca bir felsefe derneği de kurmuştu. Bütün bu özellikleriyle de Aydınlanma Çağı düşünürlerine benziyordu.
PARATONERİN BULUCUSU
Franklin bu arada elektrik olayları üstünde çalışmaya başlayarak, uçların elektrik bakımından önemini ve elektrik korunumu ilkesini ortaya attı. Yaptığı çeşitli denemeler sonucunda, şimşeğin elektriksel özelliğini buldu ve paratoneri icat etti. Bunun üzerine Londra Krallık Derneği’ne ve Paris Bilimler Akademisi’ne üye seçildi.
SİYASET ALANINDAKİ ETKİNLİKLERİ
1757 yılından sonra özellikle Avrupa’ da yaşayan Franklin, 1757-1762 yılları arasında Londra’da,kendi eyaleti olan Pennsylvania’nın çıkarlarını savundu, Pennsylvania’ya giderek bu eyaletin Meclis başkanı seçildi. 1763’te yeniden Londra’ya gidip, Amerika sömürgeleriyle Londra hükümeti arasındaki anlaşmazlıkta, söz konusu sömürgelerin savunmasını üstlendi. 1776’da Pennsylvania’ ya dönerek, ayaklanan sömürgelerin bağımsızlık bildirgesini imzaladı. Aynı yıl Paris’e giderek Fransa’nın İngiltere’ce karşı askeri açıdan destek sağlamasını istedi. Bu görevinde başarı elde ederek A.B.D’nin Fransa’ daki ilk büyükelçisi oldu. İngiltere’yle barış imzalandıktan sonra Philadelphia’ya kesin olarak dönen (1785) Franklin, Pennsylvania eyaleti başkanı atandı ve A.B.D. anayasasının yazımına katıldı.
Son Yorumlar