Günümüzde, felsefenin işlevi nedir? Bilginin ortaya konması ve genişletilmesi artık, geri alınmama- casına bilime verilmiştir. Ama daha önceleri dinin başına geldiği gibi, bilimde ideolojilerin etkisindekalma ve yolundan saptırılma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Önemi özellikle insan bilimlerinde açıkça görülen bir eleştirel düşüncenin gerekliliği, buradan ileri gelir.
Bazı felsefecilerin ve mantıkçıların güçsüzlüğü karşısında, bilimsel araştırmacıların kendi bilgi dallarının felsefecileri haline fark edilmeden gelmeleri ve bilimkuramımn yenileşmesine katkıda bulunmaları, öte yandan bazı felsefecilerin de bilimsel araştırmadan ders almaları, çok anlamlıdır. Ayrıca, geçmişin güçlü metafizikçilerinin araştırmaya katkıda bulunma açısından bütün değerlerini yitirmiş durumda oldukları da kesinlikle söylenemez. Sözgelimi, atom fizikçisi Werner Heisenberg’in şu açıklaması, şaşkınlık duyulmadan okunamaz; “Yunan doğa felsefesi bilinmeden, modern atom fiziğiyle uğraşmanın olanaksız olduğuna inanıyorum artık.” Değerler üstünde eleştirel bir düşünme olan değerbilim ya da değer öğretisiyse, tam anlamıyla felsefenin alanı olarak ortada durmaktadır.
Ahlakı, siyasal yaşamı ya da sanatı bir pozitif bilimden çıkarmaya çalışan bütün girişimlerin başarısızlığa uğradığı söylenebilir. Bilim, değer öğretisinin araştırmasına ışık tutabilir; ama onu temellendiremez. Çünkü burada kesin biçimde söz konusu olan şey, insanın bireyin ya da topluluğun yaşamına, dolayısıyle de insanın kendisine verilen anlamdır. İnsan üstüne düşünmenin yerini, daha kolaylıkla kavranan “yapılar” üstüne bir düşünmenin almasından doğan ve “günümüzdeki özne bunalımı” denilen şeyin ardında, felsefî düşüncenin yenilenmesinin yattığı ve hümanizmamn da yenilenmesine yol açabileceği söylenebilir.
Son Yorumlar