Madenlerimiz ve Enerji Kaynaklarımız

Günlük yaşamımızda kullandığınız eşyalar hangi madenlerden yapılmıştır? Bir kaç örnek veriniz.

Günlük hayatımızda kullandığımız pek çok eşya çeşitli madenlerden yapılmaktadır. Kömürü sobada yakarız ısınırız. Bazı tencereler alüminyum (boksit) madeninden yapılmış, çelikten de tencereler, kaşıklar ve çatallar vardır. Cam bardaklarımız kumdandır. Buzdolabı ve çamaşır makinelerinde demir, çelik, bakır madenleri kullanılmıştır. Kullandığımız bir çok ev aletlerimizde de petrol kullanılmıştır.  

Ülkemizde üretilen başlıca madenleri ve enerji kaynakları şunlardır.

Tuz: Genelde 2 şekilde elde edilir. Deniz ve göllerden elde edildiği gibi, yer altında oluşan kaya tuzu yataklarından da çıkartılır. Ülkemizde günlük hayatta kullandığımız tuz, en çok Tuz Gölü’nden üretilen tuzdur.

Bor minerali: Daha önceki konumuzda bor mineralinin öneminden bahsetmiştik.  Dünyadaki rezervler bakımından Türkiye dünyada 1. sıradadır. Bor minerali günlük hayatımızda daha çok jet ve roket yakıtı, sabun,
deterjan, kağıt ve çeşitli elektronik araçların yapımında kullanılır.

Boksit: Alüminyum cevheridir. Alüminyum, motorlu araçlar, elektronik ve kimya sanayisi ile mutfak eşyası yapımında kullanılır. Boksit minerali masif, toprağımsı ve kil gibi bulunur. Diyasporit, alümin, demir ve manganez hidroksitleri ve hidrarjirit gibi minerallerin karışımından oluşmuştur.

Hidrolelektirik: Barajlarda su gücünden yararlanarak türbinlerin döndürülmesi ile elde edilen bir enerji
çeşididir. Beyaz kömür de denir. Ülkemiz dünya hidroelektrik potansiyelinin %1’ine sahiptir.

Jeotermal Enerji: Yer kabuğunun derinliklerinden çıkan sıcak su ve su buharından elde edilen enerjidir. Evlerin ve seraların ısıtılmasında kullanılır.

Krom: Türkiye’de en çok çıkarılan madendir. Demirin sertleştirilmesinde ve paslanmaz çelik elde edilmesinde
kullanıldığı için demir-çelik sanayisinin önemli ham maddesidir

Taş Kömürü: Maden kömürü de denilen taş kömürü enerji kaynağı olarak değeri yüksek olduğundan demir çelik fabrikalarında demirin eritilmesinde kullanılır.

Bakır: Kolay bir iletken olduğu için özellikle elektrik ve elektronik sanayisinde kullanılır. Rezervi en zengin olan yer Elâzığ-Maden’dir. Türkiye’de elde edilen bakır madeninin yarısı buradan çıkarılır. Dış ülkelere ihraç edilir.

Linyit: Türkiye’nin hemen her yerinden çıkarılır. Mesken ve iş yerlerinde yakıt olarak tüketildiği gibi elektrik enerjisi (termik santral) üretmek için santrallerde kullanılır.

Demir: Demir yataklarımız oldukça yaygındır. Demir, çelik sanayide hammadde olarak kullanılır. Kullanım alanı oldukça yaygın olan demir ülkemiz ekonomisi açısından önemli bir yere sahiptir.