İç Anadolu Bölgesi Coğrafi Konum Yüzey Şekilleri ve Bölümleri

Anadolu topraklarının iç kesiminde yer alan İç Anadolu bölgesi, 151 275 km²’lik bir alana yayılır ve Türkiye yü­zeyinin % 19,5’unu kaplar.

Aksaray’daki Hasan dağından bir görünüş

İç Anadolu bölgesi, kuzeyde Karade­niz bölgesine, güneyde Akdeniz böl­gesine, doğuda Doğu Anadolu bölge­sine, batıda Ege bölgesine ve kuzey­batıda Marmara bölgesine komşu­dur. Karadeniz bölgesiyle olan sınır, Karadeniz dağlarının iç sıralarının içe bakan kesiminden geçerken bitki toplulukları bakımından farklı iki bölgeyi ayırır. Doğu Anadolu bölge­siyle olan sınır, Uzunyayla adı veri­len düz alanı, İç Anadolu bölgesinde bırakacak biçimde bu alanın doğu­sundan geçer. Güney sınırı Toros dağlarının İç Anadolu’ya bakan ku­zey etekleri boyunca uzanır. Batıyla olan sınırı Sultan dağlarının doğrul­tusunda bulunan Emir ve Türkmen dağlarının İç Anadolu’ya bakan kesi­minden geçer. Kuzeybatıda bölge, İnönü yakınlarında Marmara bölge­sine komşudur. Böylece İç Anadolu bölgesi, Güneydoğu Anadolu bölge­si dışında bütün bölgelere komşu olur.

İç Anadolu bölgesi, yüzey şekilleri si­lik olan bir bölgedir. Geniş düzlükler halindedir, ama deniz düzeyinden de yüksektir. Bölgenin tabanının deniz düzeyinden yüksekliği, çoğu yerde 1.000 m’yi aşar. Bölge,yüzey şekilleri bakımından dört bölüme ayrılır.

1. Yukarı Kızılırmak bölümü: İç Ana­dolu’nun en yüksek bölümüdür; Doğu Anadolu bölgesinden gelen dağlar bu bölümde batıya doğru alçalarak Bozok yaylası içinde kaybolurlar. Kızıldağ. Köse dağı, Yıldız dağı. Deveci da­ğı doğu-batı doğrultusunda; Tecer da­ğı, Hınzır dağıysa kuzeydoğu- güneybatı doğrultusunda uzanır. Bu bölümde alçıtaşı adı verilen bir kaya türü yaygındır; halkın “pur” adını verdiği alçıtaşının erimesinden oluşan çukurlarda suların birikmesiyle bazı göller oluşmuştur. Bunların en önemlisi, Zara ile Hafik arasında Tödürge gölüdür.
2. Orta Kızılırmak bölümü: Yukarı Kı­zılırmak bölümünün batısında yer alır. Orta kesimdeki Bozok yaylasının ortasından Kızılırmak’ın başlıca kolu olan Deliceırmak geçer. Kızdırmak ya­yı içindeki yayla ve dağlarla Toroslar araşma volkanik dağlar girer. Kayseri’nin güneyinde Erciyas dağı (3 917 m); Aksaray’ın güneyinde Hasan da­ğı (3 268 m); doğuda Melendiz dağı (1 898 m); vb. Erciyas dağı ve Hasan dağı birbirinden Ürgüp yaylasıyla ay­rılır.
3. Konya bölümü: İç Anadolu bölgesi­nin Toros yayı içinde kalan güney bö­lümüdür ve birtakım havzalara ayrı­lır. Bu havzaların en önemlisi, güney­de yer alan, tabanı en çukur yerler­de, geçici su birikintileriyle kaplı bu­lunan Konya havzasıdır. Karacadağ ile Karadağ volkanik dağları bu hav­zayı, Konya ovası ve Ereğli ovası ol­mak üzere ikiye ayırır. Konya bölümü­nün bir başka havzası da, dışarıya akışı olmayan. Tuz gölü havzasıdır; güneyde Obruk yaylasıyla Konya hav­zasından ayrılır. Konya bölümünün üçüncü büyük havzasıysa kuzeybatı­daki Akgöl havzasıdır. Bölümün en al­çak kesimi olan Akgöl havzası suları­nı Yukarı Sakarya’ya boşaltır.
4. Yukarı Sakarya bölümü: Kızılırmak, Sakarya büklümleri arasında kalan kesimde, ovalarla birbirlerin­den ayrılmış dağ sıralarından oluşur: İdris dağı; Küre dağı; Elmadağ. Bölü­mün batı yarısı aşağı yukarı bütü­nüyle Sakarya ırmağının yayıyla çev­rilidir. Burada. Sündiken ve Sivrihi­sar dağları ile Eskişehir ovası ve Çif­teler yaylası uzanır.

Hadi Paylaş!