Türklerle Müslümanların ilk karşılaşmaları, Hz. Ömer Döneminde olmuştur. Daha sonra Hz. Osman Döneminde tekrar karşılaşmışlardır. Ancak bu karşılaşma, pek dostça olmamıştır. İlk Müslüman-Türk çarpışması, Hazar Türkleri ile Müslümanlar arasında olmuştur. Emeviler (661-750)’in Horasan Valisi Kuteybe bin Müslim zamanında Maveraünnehir bölgesi, Arapların eline geçti. Köktürk Devleti’nin yıkılmasından sonra bölgede devlet kuran Türgişler, Arap orduları ile savaşmaya başladı. Türgişlerin zayıflaması ve 744 yılında Kutluk Devleti’nin yıkılması ile Emevileri durduracak bir güç kalmadı. Emevi orduları birçok Türk şehirlerini ele geçirdi. Emeviler ele geçirdikleri bölgelerdeki Türklere iyi davranmıyordu. Zamanla Emevi Devleti’nde iç karışıklık arttı, bunun sonucunda kısa bir süre sonra da Emevi Devleti yıkıldı (750).
İslamiyetle tanışan Türk devletleri kronolojik sıralaması
Resimde İslam’la karşılaşan Türk devletlerinin tarih şeridi şeklinde gözükmektedir.
İslam Devleti’nin yönetimini Abbasi ailesinin ele almasından sonra İslam tarihinde Abbasi Devleti (750-1258) dönemi başladı. Kutluk Devleti’nin yıkılması ile Orta Asya’da ortaya çıkan siyasal ve askerî boşluğu doldurmak isteyen Çinliler ve Müslümanlar, harekete geçtiler. İki toplum arasında
751 yılındaki Talaş Savaşı’nda Türkler, Müslümanların yanında savaştılar. Bu yardım sonucu, savaşı Müslümanlar kazandı. Böylece Müslümanların Türklerle ilişkileri, dostça gelişmeye başladı.
İslam Halife dönemleri Kronolojisi
Abbasilerin, Emevilerin aksine insanlara hoşgörü ile yaklaşmaları, Türklerin İslam dinini daha yakından tanımalarını sağlamıştır. Türkler, kitleler hâlinde Müslüman olmaya başlamışlardır. Türklerin toplu olarak Müslüman olmalarında eski inançları ile İslam dini arasındaki benzerliklerin de etkisi olmuştur.
Türkler, İslamiyeti kabul ettikten sonra özellikle Abbasi ordusunda ve devlet yönetiminde görev almaya başladılar. Bilim insanları da yoğun çalışmalar içine girdiler. Bu dönemde Türk halkı, yeni bir kültür çevresinin içerisine girdi. İslam toplumu içinde yer alan çeşitli ulusların dil, âdet, gelenek ve folkloründen etkilendi. Farklı kültürlerden ve İslam kültüründen elde ettiği değerleri, kendi öz kültürü ile birleştirerek yeni bir kültürel yapıya kavuştu.
Son Yorumlar