TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ
Tüm çabalara karşın seçimler, Meclis’in toplanacağı 23 Nisana kadar tamamlanamadı ve Meclis, İstanbul’ dan gelenlerin de katılmasıyla 120 kişiyle toplanabüdi.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (T.B.M.M.) 23 Nisan 1920’de, büyük bir dinsel törenden sonra en yaşh üye olan Sinop milletvekili Şerif Bey’in başkanlığında açıldı.
Türkiye Büyük Millet Meclisi, 24 Nisanda yaptığı ikinci oturumda, 110 oyla Mustafa Kemal Paşa’yı başkanlığa seçti ve başkanlık divanının öbür üyelerini de seçerek görevine başladı. Meclis, seçmenler ve seçilenler tarafından geçici bir meclis olarak kabul edilmişti. Gerçekten de Meclis’in niteliği konusunda kimsenin kafasında kesin bir görüş yoktu. Ama Mustafa Kemal Paşa’nm kafasında Meclis’in niteliği belirgindi. Ona göre Meclis, yalnızca kanun yapmakla,ulusuııgele- ceğini gözetmekle yetinmeyecek,doğrudan ülkenin yönetimini üstlenecek, yasama, yürütme ve yargı gücünü, “kuvvetler birliği” ilkesine uygun olarak elinde bulunduran bir meclis olacaktı. Kendi üyeleri arasında bir “icra heyeti”, yani hükümet seçecek ve bu heyet Meclis’e karşı sorumlu olacaktı. İcra heyetine, Meclis reisinin başkanlık etmesi görüşü de benimsenmişti.
Birinci Türkiye Büyük Millet Meclisi, “Kurucu Meclis” adıyla toplanmadığı halde, çıkardığı yasalar ve aldığı kararlar bakımından bir kurucu meclis niteliği taşımaktaydı. Osmanlı devlet örgütünü değiştiren ve yeni bir Türk devletinin kuruluşunun habercisi olan bu yasa ve kararlar, ulusal egemenliğe dayanan bir meclis tarafından alınmıştır. Meclis’in ele aldığı ilk işler arasmda Temyiz Mahkemesi (Yargıtay), Devlet Şûrası (Danıştay) ve Divan-ı Muhasebat’ın (Sayıştay) oluşturulması vardı. Geçici kaydıyla da olsa bu kurumlarm oluşturulması ve yeni bir Teşkilat-ı Esasiye Kanunu (Anayasa) yapılması. Birinci Büyük Millet Meclisi’nin bir kurucu meclis olduğunu kuşkuya yer vermeyecek biçimde ortaya koymaktadır.
Son Yorumlar