Seçim Çoğunluk Sistemi Nedir? Seçim sistemleri içinde eski olanı çoğunluk sistemidir. Bu sistemde seçilebilmek için, seçime katılan parti listesinin, ya da adayın, kullanılan oyların çoğunluğunu sağlaması gerekir. Çoğunluk sistemi, basit bir sistemdir; uygulanması ve seçim sonucunun alınması oldukça kolaydır. Bu sistemin, parlamentoda istikrarlı bir çoğunluğun oluşmasını kolaylaştırmasına karşılık, seçim adaletsizliğine de neden olabilmektedir. Bu sistemde, kimi kez seçimi kazanan partinin, ülke çapında aldığı oy oranının çok üstünde parlamentoda yer sağladığı , kimi kez de, ülke çapında aldığı oy açısından azınlıkta kalan partinin parlamentoda çoğunluğu sağladığı da görülür. Bunun nedeni parlamentoda çoğunluğu sağlayan partinin bazı seçim çevrelerinde seçimi az farkla kazanması, bazı seçim çevrelerinde de seçimi büyük bir farkla kaybetmesidir.
Çoğunluk sistemi üç biçimde uygulanmaktadır. Bunlar, basit çoğunluk, salt çoğunluk ve nitelikli çoğunluk yöntemidir.
Basit çoğunluk
Basit çoğunluğa, nisbi çoğunluk da denir. Basit çoğunluk, sistemine göre yapılan seçimlerde, adayların içinde, en çok oyu almış olan seçilir. Basit çoğunlukta, ikinci oylamaya gerek kalmadan adaylardan seçimi kazanan belli olur.
Salt çoğunluk
Salt çoğunluğa, mutlak çoğunluk da denir. Salt çoğunlukta, adayın seçilebilmesi için, kullanılan oyların yarısından çoğunu alması gerekir. Salt çoğunluk, basit çoğunluğa göre, katılımcıların eğilimlerini daha doğru bir şekilde yansıtır.
Salt çoğunluğun uygulandığı seçimlerde, ilk oylamada adayların salt çoğunluğu sağlayamaması durumunda, ikinci oylamaya gidilir. İkinci oylamada, seçimi sonuçlandırabilmek için, çeşitli yöntemler uygulanır. Örneğin, ikinci oylamada basit çoğunlukla yetinileceği gibi, belli oranda oy alamamış adayların seçim dışında bırakılması yoluna da gidilebilir.
Nitelikli çoğunluk
Nitelikli çoğunluğa, vasıflı çoğunluk da denir. Buna göre seçilebilmek için, seçimlerde kullanılan oyların, ya da kayıtlı seçmen oylarının belli bir oranını almak gerekir. Bu oran yasalarda belirtilmiştir. Örneğin, üçte iki, veya beşte üçü gibi. Nitelikli çoğunluk yoluna, çoğu kez, Anayasaya değişikliklerinde başvurulur.
Son Yorumlar