Avusturyalı müzikçi Gustav Mahler (Kalischt, Bohemya, 1860-Viyana, 1911).
Genç yaşta müziğe ilgi duyan Gustav Mahler, 1875’te Viyana Konservatuvarı’na girdi; bir yandan da felsefe, tarih ve müzik tarihi konusundaki öğrenimini sürdürüyordu. Hugo Wolf ve Bruckner’le de tanışan müzikçi, 1878’de ilk yapıtlarını oluşturmaya başladı. 1880’de Prag’da VVagner’in Tetralojı”sini yönetti. Ardından, çeşitli kentlerde ve bu arada Viyana ile New York’ta orkestra yöneticiliği yaptı; Viyana ‘da, geleneklere bağlı olan müzik çevrelerinde yankılara yol açtı; New York’ta da 1908’de New Philharmonic Society’y’ı kurdu.
Romantizim Sonrası Bir Müzikçi
VVagner’den farklı olarak, Beethoven’den sonra hâlâ bir senfoni yazmanın olanaklı olduğunu düşünen Gustav Mahler, wagnercilikle yoğrulmuş olan ve hem Wagner’in doğrultusunu sürdürmek, hem de onun gölgesinden kurtulmak isteyen Orta Avrupalı romantizm sonrası müzikçilerin en iyi temsilcisi sayılır. Mahler’in çok sayıdaki yapıtları, yalnızca VVagner’i değil ama, belli bir müzik dilini de aşmaya doğru yönelmiş trajik bir gerilim biçimindedir. Müzikçi tam anlamıyla barok bir anlayış içinde eksiksiz bir yapıt yaratma eğilimi içindedir; kozmik bir zenginliği verebilmek için büyük Wagner orkestrasına bir de orgu, ksilofonu, piyanoyu, armonyumu, mandolinleri, gitarları, çıngırakları eklemiştir. Mahler’in Dokuzuncu Senfoni’si birbiri ardı sıra sonat, çift çeşitlemeler, rondo, lied, konçerto, füg görünümleri kazanır.
Doğayı Panteist Bir Anlayışta Görme
Thomas Mann’a göre Gustav Mahler. çöküşün sanatçısı, bir alacakaranlık adamıdır. Katolikliği seçmiş bir Yahudi olan Mahler, bu dinin öz havasından çok dogmalarını, ilahilerini ve efsanelerini sevmiş, Nietzsche felsefesinden esinlenerek doğayı panteist bir anlayışta görmeye çalışmıştır.
Ama müzikçinin asıl dehası Çin şiirlerinden esinlenerek oluşturduğu Das Lied von der Erde (Toprağın Şarkısı, 1908) adlı yapıtında açıkça kendini belli eder. Mahler’in müziği, tonal kromatizmin son büyük yapıtı olarak belirir. Berg ve Webern’in hayran olduğu sanatçı özellikle Şostakoviç ve Dallapiccola gibi pek çok modern müzikçiyi etkilemiştir.
Son Yorumlar