Portekizli denizci Vasco da Gama Kimdir? Hindistan Yolunun Keşfi, Portekizli denizci (Sines, Portekiz, 1469-Koşin, Hindistan, 1524).
Gama’nın Hindistan Yolu
XV. yy’da Portekiz, ısrarla Afrika’yı dolaşarak güneyden Hindistan’a ulaşma yollarını aramıştı. Prens Gemici Henrique (1394-1460), Senegal ırmağının denize döküldüğü noktaya, sağlam inşa edilmiş ve dönemin
en iyi denizcilik aygıtlarıyla donanmış gemiler gönderdi (orada, bir tersane yaptırdı). Prens özellikle dinsizleri hıristiyan yapmayı amaçlıyordu; ölümünden sonra Portekizlilerin keşiflerinde belli bir süre duraklama oldu. 1487’de Bartolomeu Dias, Fırtınalar burnunu keşfetti. Kral joao II, filo komutanının Afrika’nın güney ucuna ulaştığını anladı ve buraya Ümit burnu adını verdi. Böylece, Hindistan yolu ve zenginlikleri Portekizlilere açılmış oldu ve kral Büyük Manuel I, Kristof Kolomb’un İspanyollar adına ulaştığı başarılardan kamçılanarak Vasco da Gamayı Hint Okyanusunu keşfetmekle görevli bir seferin başına getirdi.
MOZAMBİK’E GELİŞ
Vasco da Gamanın elinde modern bir biçimde donanmış üç gemi vardı (Kristof Kolomb’un gemileriyle aynı biçimdeydi). Kendisine 200 adam verildi: Bunlardan 12’si ölüme mahkûm edilmiş ve tehlikeli görevlere ayrılmış kişilerdi. Gemilere üç yıllık yiyecek-içecek konduktan ve çok güçlü toplar yerleştirildikten sonra 8 Temmuz 1497’de yelken açıldı. Rüz-gârlardan daha iyi yararlanmak için Afrika kıyılarının iyice açıklarından geçilecekti. 3 Ağustostan 4 Kasım 1497’ye kadar kara yüzü görmeyen Vasco da Gama ve ekibi, 22 Kasım 1497’de Ümit burnunu geçip, Mart 1498’de Mozambik’e ulaştı.
TİCARİ FETİH
Yerli halkla iyi ilişkilere giren Vasco da Gama’nın adamları, Hindistan’la ticaret yapan ülkelere ulaştıklarını anlamışlardı. Ama ilişkiler kısa sürede bozuldu ve çarpışmalar birbirini izledi. Gemiler 7 Nisanda Mombasa’ ya ulaştı: karşılama gene dostça oldu ama denizcilerin buradan da hemen ayrılmaları gerekti. Malindi’ye ulaştıklarında Arap prensleriyle anlaşmaya oturdular; görüşmeler çok sert geçti, ama Vasco da Gama daha güçlüydü: Gemilerinin topları, bitki lifle-rinden yapılmış Arap teknelerini kolaylıkla batırabilirdi.
HİNDİSTAN’DA İLK PORTEKİZ TİCARET ACENTESİ
Vasco da Gama, Hint Okyanusunu geçmek için gereken erzakı ve rehberleri sağladıktan sonra yola koyularak Mayıs 1498’de Calicut’a (Kozhicode) ulaştı. Calicut kralı kendisini dostça ama gösterişsiz bir biçimde karşıladı. Görevini tamamlayan Vasco da Gama, Portekiz’e döndüğünde yanında yalnızca 55 adamı kalmıştı: Öbürleri, özellikle sıtmadan ötürü ölmüşlerdi. Hindistan amirali unvanını alan Gama, 1502’de Hint Okyanusu’ na yeniden hareket etti, Mozambik’ teki Arap limanlarını ele geçirdi, Koşin’de Portekizlilere ait ilk Hindistan ticaret acentesini kurdu. Uzun süre sefere çıkmayan Vasco da Gama, 1524’te Hindistan kralı yardımcısı oldu ve bu ülkeye geldiğinde öldü.
Son Yorumlar