Abdülgani Kimdir? Gülşeni şeyhi (7-1730, ?), Türk dini eserler bestekarı. Mahfil Sürmesi adlı muhteşem Saba Tesblh’i günümüze kalmıştır.

Abdülfettah Paşa Kimdir? Ünlü Osmanlı denizcilerinden (?-?, 1702). 1695’te Kapudane rütbesini aldı. 1697’de Patrona rütbesiyle kaptanıderya Mezomorto Hüseyin Paşanın emri altında çalıştı. Mezomorto Hüseyin Paşanın ölümü üzerine 1701 ağustos ayı sonlarında Cezayir beylerbeyi payesiyle kaptanıderya oldu. Mezomorto’nun hazırladığı Bahriye kanunnamesi onun zamanında uygulanmaya başlandı. Akdeniz seferine çıkmış, fakat bu seferde kulunç illetine tutulmuştu. Kasım 1702’de […]

Abdülcebbar el-Mutezili Kimdir? (Kadılar kadısı da denir), İslâm din bilgini (Esedâ-bâd, ?-Rey 1025). Bağdat’ta tahsilini tamamladı. Fıkıh bilgisiyle ün salmıştı. Şafii idi ve fıkıh’ta mutezile usulünü güderdi. Sahib bin Abbad kendisini Rey’e davet etmiş, ölünceye kadar orada ders vermişti. Çeşitli konularda yazdığı kitapların 400 bin sayfa tuttuğu söylenir.

Abdül Bey Kimdir? (Abdullah Hüsnü) Fraşerili, ünlü arnavut milliyetçisi, Şemseddin Sami’nin ağabeyi (Fraşeri 1839-İstanbul 1892). Berat’lı eski bir aileden olan babası, Yanya’nın Fraşeri kasabasına yerleşti. Abdül Bey, Kırım harbi sırasında babasıyla beraber yunan sınırının korunmasına gönüllü olarak katıldı; bu, milliyetçilik hareketlerine başlangıç tarihi sayılabilir. Sonra kardeşlerinin tahsili için Fraşeri’den Yanya’ya taşındılar. Osmanlı-Rus harbi yenilgiyle bitince […]

Abdülbaki Sadi Efendi? Şair ve Tarih-i Heşt Behişt mütercimi (?-İstanbul 1748). Aslen Van’lı, 1720’de İran’a gönderilen elçi Ahmed Dürri Efendinin kardeşi. Maliyeden yetişti, çeşitli memuriyetlerde bulundu, Hotin defterdarlığı yaptı. İyi Farsça biliyordu. İdris-i Bitlisi’nin Heşt Behişt adlı Osman I’den, Bayezid II devri sonuna kadar, sekiz padişah devrini kapsayan farsça eserini Kitabü Sıfat-is-Samaniyye fi Evsaf-ı Kayâsırat-il-Osmaniyye […]

Abdürrezzak Bahir Efendi Kimdir? Osmanlı devlet adamı ve tarihçi (İstanbul, ay. y. 1860). Daha çok ikinci derecede önemli görevlerde bulundu. Mora’da kaldı, Avrupa’ya gitti. Devrinin siyasi olaylarına dair, 1845-1846’da Paris’ten Mustafa Reşid Paşaya ve diğer devlet adamlarına yazdığı yirmi iki mektubun sureti. Topkapı Sarayı, Yeniler kitaplığındadır. (Nu. 127). Ayrıca Navarin mağlubiyetine dair bir tarihçesi olduğu […]

Arif Abdürrezzak Kimdir? Iraklı general ve siyaset adamı (Kabissa, Ramadi bölgesi 1924). 1962’de general Kasım’a karşı düzenlenen hükümet darbesine katıldı. Irak orduları başkumandanlığına (1964), sonra da başbakanlığa getirilince (9 eylül 1965), mareşal Arif’in Kahire’ye gitmesinden yararlanarak Nâsır lehine bir hükümet darbesine kalkıştı. Başaramadı (20 eylül), Mısır’a sığındı, sonra gerçekte. Kürtlere bağımsızlık tanıyan antlaşmanın sonucuna karşı […]

Abdürreşit İbrahim Efendi Kimdir? Yazar ve seyyah (Sibirya 1853-Japonya 1944). Rusya Türklerinden, Hokand’lı bir aileden. 1881’de İstanbul’a geldi. Namık Kemal ve Ahmed Vefik Paşa gibi aydınlarla tanıştı. Memleketine dönüşte Türkleri Türkiye’ye göç etmeye teşvik ederek yüz bine yakın göçmen yollamayı başardı. Rusya’daki müslümanları uyandırmak ve birleştirmek için çalışıyordu. Sonra Japonya’ya geçmek zorunda kaldı, orada Büyük […]

Gazneli Hükümdarı Abdürreşid Bin Mahmud Kimdir? (1049-1053). Gazneli Sultan Mahmud’un oğlu. Dandanakan savaşında bulundu. Kumandanlar tarafından tahttan indirilen Sultan Ali’nin yerine geçirilmişti. Başlıca adamlarından biri olan Nuştigin’i Hindistan ordularına başkumandan yaptı, o da Nagarkot kalesini geri aldı. Abdürreşid, Tuğrul adındaki diğer bir kumandanını Selçuklulara karşı gönderdi (1052). Kumandan Tuğrul, Selçukluları mağlup etti, Horasan’ı geri almak […]