Destana göre Hunlardaki devlet yönetimi hakkında neler söyleyebilirsiniz?
Oğuz kağan destanında görüldüğü gibi hunların bu devlet yönetim şekli yüzünden Hun devletleri çok uzun sürmemiştir. Devlet kağanın mülkü sayılıyordu. Ülke çocuklar arasında paylaşılıyordu. Bu durum da Türk devletlerini güçsüzleştiriyor. Ya kendi aralarında savaşıyorlar. Ya da küçüldükleri için Çinliler tarafından devletler yıkılıyor.
OĞUZ KAĞAN DESTANI
Oğuz Kağan’ın yanında, ak sakallı, boz saçlı çok bilge bir kişi vardı. Anlayışlı ve doğru bir adamdı. Adı “Uluğ Türk” idi. Uluğ Türk, günlerden bir gün, düşünde bir altın yay ve üç gümüş ok gördü. Altın yay, gün doğusundan gün batısına dek uzanıyordu. Uç gümüş ok da kuzeye doğru gidiyordu. Uluğ Türk, uykudan uyandı. Düşte gördüklerini Oğuz Han’a anlattı: “Ey Hakan’ım, dedi; Gök Tanrı’nın sana verdikleri, hayırlı olsun! Gök Tanrı, düşümde gördüklerimi yerine getirsin! Dilediği yeri sana versin!”
Oğuz Han, Uluğ Türk’ün sözlerini çok beğendi. Bilgeliğini övdü. Öğüdünü dinledi. Oğullarını topladı. Dedi ki “Ey oğullarım! Gönlüm av diliyor. Kocadım. Gücümü yitirdim. Gün, Ay ve Yıldız, siz doğuya varın. Gök, Dağ ve Deniz, siz batıya gidin!”
Bunun üzerine Oğuz Han’ın üç oğlu doğuya, üç oğlu da batıya gitti. Gün Han, Ay Han ve Yıldız Han, bol bol avlandıktan sonra, yolda bir altın yay buldular. Yayı aldılar. Babaları Oğuz Han’a verdiler. Oğuz Han sevindi. Yayı üç parça etti. “Ey büyük kardeşler, dedi; yay sizin olsun!” Gök Han, Dağ Han ve Deniz Han, bol bol avlandıktan sonra yolda, üç gümüş ok buldular. Okları aldılar. Babaları Oğuz Han’a verdiler. Oğuz Han sevindi. Okları onlara pay edip, “Ey küçük kardeşler, dedi; bu oklar sizin olsun!” Oğuz Han, bundan sonra Ulu Kurultay’ı topladı. Halkı da çağırdı.
Herkese danışıldı. Oğuz Han, yurdunu oğullarına pay etti. Dedi ki “Ey oğullar, çok yaşadım. Çok savaşlar gördüm. Çok ok attım. Kılıç salladım. Ata bindim. Yağılarımı (düşmanlarımı) ağlattım. Dostlarımı güldürdüm. GökTanrı’ya borcumu eda ettim. Sizlere de yurdumu veriyorum. Yurdumuzun üzerinde bilgelik ve bahtiyarlıkla yaşayın. Gök Tanrı’nın buyruğundan çıkmayın. Esen kalın!” Sonra gök gözlerini kapattı.
Abi Çok İYisinnn