Marksist Demokrasi ve Sosyalizm Nedir? Sosyalizm konusunda, kavram kargaşası vardır. Sosyalizm kimi kez dar, kimi kez geniş anlamda söylenmektedir. Genel anlamda sosyalizmin anlamı, kapitalizmin ve liberal demokrasinin doğurduğu düzeni adaletsiz ve yetersiz bulan ve bu düzeni değiştirerek, yerini almak isteyen, bir düzendir. Sosyalizm, üretim araçlarının ve sermayenin özel mülkiyet olduğu, kapitalist piyasa ekonomisine ve özel kar amacına dayanan bu düzeni, adaletsiz ve çağdışı bulmaktadır. Buna karşılık sosyalist düzen, üretim araçlarının topluma ait olmasını, üretimin insanların ihtiyaçlarına yönelik yapılmasını ve bunların tümünün demokratik bir yöntemle gerçekleştirilmesini öngören bir düzendir.
Kapitalist düzenin değiştirilmesi konusunda, farklı yöntemlerin ortaya çıkması, sosyalizmin de çeşitlenmesine yol açmıştır. Sosyalist akımın, işçi sınıfının örgütlenmesi ve siyasal partilerle, bir güç olarak ortaya çıkması, 19. Yüzyılın ilk yarısında olmuştur. Bu döneme kadar olan sosyalizme «kuramsal», ya da «ütopyacı» sosyalizm denmektedir. Yine bu dönemde, Marks ve Engels tarafından ortaya konan ve Marksizm diye anılan düşünce sistemi, mevcut düzeni reddeden yeni bir anlayış getirmiştir. Buna göre, sınıfsız bir toplum yaratılacak ve bütün üretim araçları topluma ait olacak ve toplumun yararına kullanılacaktır. Böylece, komünist topluma geçişi sağlayacak olan ara döneme «sosyalizm» adını vermektedir. Bilimselliğinden ötürü, Marksist düşünce kendisini «bilimsel sosyalizm» olarak da adlandırmıştır. Buna göre, sosyalizm tekdir, o da bilimsel sosyalizmdir. Kapitalist düzenin kendi kendine yıkılmasını beklemeden, şiddet yolu ile düzen değiştirme yönteminin benimsenmesi de, bilimsel sosyalizmle ilkeleşmiştir.
Sonraları, devrimci olmayan, başka bir deyişle, proletaryanın ayaklanarak, burjuva sınıfını devirme yerine, parlamenter yollardan gidilmesi gerektiğine inanan, buna karşılık, ekonomik ve sosyal olayları yine Marksist düşünce ile açıklayanlar da kendilerini sosyalist saymışlardır. Devrimci sosyalistler, kendilerini devrimci olmayanlardan ayırmak için, özellikle Birinci Dünya Savaşından sonra, komünist terimini kullanmışlardır. Bunun, Marksizmin nihai amacı olan komünizmle bir ilgisi yoktur. Bilindiği gibi, marksizmi benimsemiş toplumlardan hiç biri komünist toplum düzeyine ulaşamamıştır. Bunlar, henüz sosyalist toplum aşamasındadır.
Marksizm, 1917 yılına kadar, devlet yönetimi olarak uygulama alanı bulamamış bir düşünce sistemidir. Marksizmi, kuramsal alandan uygulama alanına koyan Lenin’dir. Lenin, Marksizmi karma ekonomi ve klasik demokrasi sistemi içinde düzeltme yoluna gidilmesi fikrine karşı çıkmış, Marksizmi yeniden rayına oturtma yoluna girmiştir. Marksizm, Sovyet Rusya politik sisteminden sonra, Marksizm Leninizm olarak söylenmiştir. Marksizm Leninizm de uygulandığı ülkenin ekonomik ve sosyal koşullarına göre değişik yorumlara uğramıştır. Ancak Marksizm-Leninizm, farklı yorumlara uğrasa da, asılda, proleterya diktatörlüğünü, sınıfların yok olacağı zamana kadar sürdürme fikrine dayanır.
Çoğulcu demokrasilerin egemen olduğu ülkelerde, bir yandan sosyalist partiler, bir yandan da komünist partiler yan yana yaşamaya başlamıştır. Sosyalist partiler «demokratik sosyalizm»i, komünist partiler de, «Marksizm Leninizm»i temsil etmektedirler. Bilindiği gibi, Marksizm Leninizm, proleterya diktatörlüğünü, sınıfların yok olacağı aşamaya kadar sürdürme düşüncesine dayanır. Buna karşılık, demokratik sosyalizm ise, devrimci yöntemi reddeden ve sosyalist düşünceleri klasik demokrasi kalıpları içinde geliştirmek isteyen bir düşünce biçimidir. Bu arada, iki kavramın daha ortaya çıktığı görülür. Bunlardan biri «sosyalist devlet», diğeri «sosyalist hükümet»tir. Sosyalist devlet kavramı ile, Sovyetler Birliğinde doğan ve İkinci Dünya Savaşından sonra halk demokrasileri biçiminde örgütlenen Marksist Leninist devlet modeli anlatılmak istenir. Sosyalist hükümet kavramı ise, çoğulcu demokrasinin egemen olduğu ülkelerde, sosyalist partilerce kurulan hükümetler anlamına gelir. Bir de bunların yanında, Marksist Leninist modeli büyük ölçüde reddeden Avrupa komünizminden de söz edilir.
Son Yorumlar