Kuzey Amerika’da yarımada. Kuzeyde Hudson boğazı, doğuda Atlas Okyanusu, güneyde Quebec ili, batıda Hudson körfeziyle çevrili olan Labrador (1 200 000 km2) Kanada’mn kuzeydoğu kıyısında yer alır. Yönetim açısından Quebec iline, doğu kesimi de (292 000 km2) Nevvfoundland iline bağlıdır.
Labrador, Nevvfoundland adasından, güneydoğuda Belle İsle boğazıyla ayrılır, Uzun süre Quebec ile Nevvfoundland ili arasında anlaşmazlık konusu olan Quebec-Labrador sının, 1927’de, Londra Özel Konseyi’nin kararıyla Nevvfoundland lehine bir kararla belirlendi. Labrador’un batısı ve güneyi Quebec’e bağlandı ve Quebec, böylece, doğuya doğru uzamış oldu. Bu kararın temel sonucuysa Churchill ırmağı kaynaklarının, güçlü çağlayanlarının, uçsuz bucaksız ormanlarının ve zengin demir yataklarının Newfoundland’ e verilmesiydi.
Sert Bir İklim Ve Labrador Akıntısı
Labrador, Kanada kalkanının bir parçası olan ve yükseltisi 300-1 000 m arasında değişen büyük bir yayladır. Engebeli yüzey genel düzey üstünde 500 m’ye kadar yükselen sırtlarıyla, ilginç bir kaya kütleleri, bataklıklar ve göller mozaiği oluşturur. Labrador’da uçsuz bucaksız demir, bakır, grafit, ümenit, mika, nikel, pirit ve çinko yatakları bulunur. Kıyının, hemen denizin yambaşından başlayarak 1 000 m’yi aşan yüksek burunlarıyla sarp ve yabani görünüşü vardır. Ülkenin iç kesimindeki vadilerse uçsuz bucaksız ormanlarla örtülüdür.
Labrador akıntısı, kıyı boyunca ilerleyen bir okyanus soğuk su akınüsıdır; Baffin körfezi kökenli akıntılarla Grönland’ın batısından gelen akıntıların birleşmesiyle oluşur, Labrador ve Nevvfoundland kıyüarı boyunca güneye iner ve Avrupa Ue Amerika’yı bir birine bağlayan deniz yollarına doğru buzlar taşır. Nevvfoundland kum setleri açıklarında, Labrador akıntısı Golfstrim akıntısına karışır: Sıcak ve soğuk su akmülarının birleştiği yerde kalın bir sis tabakası oluşur. İngütere ile aynı enlemde olmasına karşın Labrador’un iklimi çok serttir. Sıcaklıklar -50° ile + 15°C arasında değişir. Yazlar kısa sürer, bölge eylülden hazirana kadar karlarla kaplıdır. Kışın bütün kıyı kesimi buz tutar. Labrador toprağının özellikleri ve bitki örtüsü pek iyi bilinmemektedir. Kıyı bölgelerinin büyük bölümü çorak ve kayalıktır, Nain kentinin kuzeyinde, tundra iç bölgelere doğru uzanır. Güneye doğru ve ırmaklar boyunca, kozalaklı ağaç ormanlarına raslanır. Labrador’da yaklaşık 30 000 kişi yaşar. Nüfus, Eskimolar, Amerika Kızılderilileri, Avrupa ya da Amerika kökenli melezlerden oluşur.
1954’te madencilik etkinliklerinin artması, nüfusun hissedilir ölçüde artmasında önemli rol oynadı. Eskimolar ve beyazlar kıyı bölgelerine yerleştiler, göçebe yerlilerse, iç kesimlerde,göllerin çevresinde avcılık ve balıkçılık yaparak yaşarlar. En büyük yerleşme merkezi Goose Bay hava üssüdür.
Ekonomisi Ve Doğal Gelir Kaynakları
Balıkçılık ve kürkçülük uzun süre Labrador halkının başlıca geçim kaynağı oldu. Yörede çok eski dönemlerden beri morina avcılığı yapılmaktadır ve bu etkinlik XVIII. yy’dan başlayarak beyaz sömürgecilerin ilgisini çekmiştir. Eskimolar ve tuzakçı yerliler kunduz, susamımı, tüki ve vizon avlarlar. Hudson Körfezi İngiliz Şirketi (1670’te Kanada’nın sömürgeleştirilmesiyle yükümlü kılınmıştı), 1836’dan beri Melville gölünün ağzında kurulmuş bir merkezi elinde bulundurmaktadır. Geleneksel etkinlikler, iç kesimin sistemli biçimde gelişmesi nedeniyle günümüzde artık etkisini yitirmiştir. Goose Bay’i çevreleyen bölge, ormanlarla kaplıdır. Günümüzde, Labrador’un büyük yeraltı gelir kaynaklarının bulunmasına karşın yalnızca demir yatakları (özellikle batı bölgesinde ve Quebec sınırında olan bölgelerde) işletilir. Bu bölgede 1954’te başlayan demir üretimi, günümüzde yılda 15 milyon demir filizine ulaşmıştır. Madenlerin işletilmesi sonucunda iki kent doğmuştur: Birbirlerine 8 km uzaklıkta bulunan Labrador City ve Wabush-Gagnon. Labrador’un çok büyük hidroelektrik kaynakları da vardır: Churchill ırmağındaki çağlayanlar (Churchill Falls).
Son Yorumlar