Yerkürenin kuzey kutup bölgesinde yaklaşık 14 milyon km2’lik bir yüzeyi kaplayan ve büyük bir bölümü buzlarla örtülü olan deniz.
Bering boğazı ile Büyük Okyanus’a bağlanan ve geniş biçimde Atlas Okyanusu’na açılan Kuzey Buz Denizi bankizlerle örtülü olduğundan, topografyası ancak XX. yy’da çıkarılabildi. Kuzey kutup havzası Lomonosov sırtıyla ikiye bölünür; genişliği 60-200 km arasında değişir. Atlas Okyanusu’na açılan Kuzey Buz Denizi bankizlerle örtülü olduğundan, topografyası ancak XX. yy’da çıkarılabildi. Kuzey kutup havzası Lomonosov sırtıyla ikiye bölünür; genişliği 60-200 km arasında değişir. Atlas Okyanusu tarafından Orta Atlas Okyanusu sırtının uzantısıyla engebelenen bir Avrasya kutup havzasını, Büyük Okyanus yanındansa Lomonosov sırtına paralel bir kıvrım (Alpha sırtı) oluşturan Büyük Okyanus havzasını ayırır. Kuzey Buz Denizi’nin temel özelliği, kıta sahanlığının genişliği ve kıyılarının son derece girintili çıkıntılı olmasıdır: Burunlar, adalar; yarımadalar birçok kıyı denizini ayırır (Barents denizi, Grönland denizi, vb.).
Kuzey Buz Denizi’nde yüzeysel su akıntısı, Kuzey Atlas Okyanusu akıntısının ılık ve tuzlu sularının Norveç kıyılarından Barents denizine kadar uzanan alanda yüzeye çıkmasından oluşur. Burada, soğuk birçok burgaçlı dal (Beaufort denizi, Kara denizi) oluşturduktan sonra, Baffin denizi ve Grönland deniziyle dışarı çıkan bir kuzey kutbu akıntısının (Labrador akıntısını oluşturur) soğuk (-1,5°C) ve az tuzlu (%o 30-32) suları altına girer. Kuzey Buz Denizi ve kıyı denizleri hemen hemen her zaman tuzlu, kesinti karmakarışık görünümlü bir buz tabakasıyla (bankiz) kaplıdır. Kara buzulları ve özellikle de Grönland içbuzulları, yavaş yavaş okyanusa akar ve burada akıntıların etkisiyle uzaklara sürüklenen buzdağları halinde kırılır (2/3’si su düzeyi altında kalan çok büyük buz kütleleri).
Son Yorumlar