Meclis-i Mebusan’m dağılması üzeri­ne Ali Rıza Paşa kabinesi çekilmiş, kı­sa süren Salih Paşa hükümetinden sonra Damat Ferit Paşa yemden hükümetin başma gelmişti (5 Nisan 1920). Bu sırada, Ankara’da toplana­cak Meclis için seçimler sürmekteydi. Sultan Vahdettin, toplanacak Meclis’ in yeni bir devlet kuracağım ve ken­disinin son yetkilerinin böylece yok olacağım sezmişti. Bu nedenle, önce­likle T.B.M.M’nin toplanmasını […]

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ Tüm çabalara karşın seçimler, Mec­lis’in toplanacağı 23 Nisana kadar ta­mamlanamadı ve Meclis, İstanbul’ dan gelenlerin de katılmasıyla 120 ki­şiyle toplanabüdi. Türkiye Büyük Millet Meclisi (T.B.M.M.) 23 Nisan 1920’de, büyük bir dinsel törenden sonra en yaşh üye olan Sinop milletvekili Şerif Bey’in başkanlığında açıldı. Türkiye Büyük Millet Meclisi, 24 Ni­sanda yaptığı ikinci […]

İtilaf Devletleri kuvvetleri, Mondros Mütarekesi’nden beri İstanbul’da bu­lunuyorlardı, ama işgal sözcüğü kul­lanılmıyordu. Meclis-i Mebusan’ın Misak-ı Milli’yi kabul etmesi onlara iş­gal için bekledikleri bahaneyi yarat­mıştı. 16 Mart 1920 günü, İstanbul li­manında bulunan İtilaf donanması, toplarını İstanbul kentine çevirdi. Zırhlılardan karaya büyük kuvvetler çıkartıldı ve köşe başlarına makinalı tüfekler yerleştirildi, hükümet daireleri, kışlalar işgal edildi, Şehzadebaşı karakolu […]

AMASYA ANLAŞMASI Mustafa Kemal Paşa, Rauf ve Bekir Sami Beylerle birlikte Amasya’ya gel­di. Görüşmeler 20 Ekimde başladı. İs­tanbul temsilcisi Salih Paşa ile Ana­dolu ulusal hareketinin önderleri ara­sında iki protokol imzalandı. Birinci protokolda hükümetin otoritesine say­gılı davramlacağı, milletvekili seçim­lerinin serbestçe yapılacağı, askerin siyasetle uğraşmayacağı gibi ulusal hareketin önderleri için ödün sayıla­bilecek maddeler yer alıyordu. İkinci protokolsa, […]

Sivas Kongresi’nin başarıyla sonuç­lanması ve Ali Galip olayı, ulusal ha­reketin İstanbul’a karşı güç ve haklı­lığını artırmış bulunuyordu. Bu gelişmelerden yararlanmak amacıyla Heyet-i Temsiliye, İstanbul hükümeti­ni sıkıştırmaya başladı. Elde edilmek istenen sonuç, hükümetin istifasını sağlamak, ulusal harekete karşı olan yönetici ve komutanları etkisiz hale getirmek ve hükümetin, ulusal hare­kete karşı almış olduğu önlemleri et­kisiz kılmaktı. Sivas […]

Ağustos sonuna doğru bazı delegeler Sivas’a gelmeye başlamışlardı. Mus­tafa Kemal Paşa da, 29 Ağustosta Er­zurum’dan hareket etti. Erzurum’da, Sivas Kongresi için delege seçimi ger­çekleşememişti.Bunun üzerine Musta­fa Kemal Paşa, Erzurum’dan Hoca Raif Efendi’yi ve yolu üstündeki Erzin­can’dan da Şeyh Fevzi Efendi’yi ala­rak Sivas’a geldi. İki aydan beri heyecanla beklenen Si­vas Kongresi’ne, tüm çabalara karşı pek az […]

AMERİKAN MANDASI GÖRÜŞÜ Türkiye’nin kurtuluşu için üç ayrı gö­rüş savunuluyordu. Birinci görüş, ka­dere rıza gösterip teslim olmaktı. Pa­dişah ve çevresi bu uysal siyaseti ön­görüyordu. Bunlar, kurtarabilecek­lerin elde tutulması için de, İngiliz hi­mayesini zorunlu görüyorlardı. İkinci görüş, Mustafa Kemal Paşa’mn görü­şüydü: Tam bağımsızlık için direnmek ve savaşmak. Üçüncü görüşse, çoğun­luğu İstanbul’da bulunan milliyetçi aydınların, aralarında ünlü […]

Erzurum Kongresi, Doğu Anadolu adı­na toplanan bir kongre olduğu halde uyandırdığı yankılar ve sonuçları ba­kımından çok önemli bir Müdafaayı Hukuk Kongresi’dir. Erzurum Kongresi’nce hazırlanan Müdafaayı Hukuk ilkeleri ve örgüt tüzüğü, Sivas Kongresi’nde, Anadolu ve Rumeli Müdafa­ayı Hukuk Cemiyeti adıyla bütünleşen ulusal örgüt tarafından aynen kabul edilmiştir. Erzurum Kongresi’nin çok önemli bir özelliği de, Mustafa Kemal […]