Abdül Bey Kimdir? (Abdullah Hüsnü) Fraşerili, ünlü arnavut milliyetçisi, Şemseddin Sami’nin ağabeyi (Fraşeri 1839-İstanbul 1892). Berat’lı eski bir aileden olan babası, Yanya’nın Fraşeri kasabasına yerleşti. Abdül Bey, Kırım harbi sırasında babasıyla beraber yunan sınırının korunmasına gönüllü olarak katıldı; bu, milliyetçilik hareketlerine başlangıç tarihi sayılabilir. Sonra kardeşlerinin tahsili için Fraşeri’den Yanya’ya taşındılar. Osmanlı-Rus harbi yenilgiyle bitince […]

Abdülbaki Sadi Efendi? Şair ve Tarih-i Heşt Behişt mütercimi (?-İstanbul 1748). Aslen Van’lı, 1720’de İran’a gönderilen elçi Ahmed Dürri Efendinin kardeşi. Maliyeden yetişti, çeşitli memuriyetlerde bulundu, Hotin defterdarlığı yaptı. İyi Farsça biliyordu. İdris-i Bitlisi’nin Heşt Behişt adlı Osman I’den, Bayezid II devri sonuna kadar, sekiz padişah devrini kapsayan farsça eserini Kitabü Sıfat-is-Samaniyye fi Evsaf-ı Kayâsırat-il-Osmaniyye […]

Abdürrezzak Bahir Efendi Kimdir? Osmanlı devlet adamı ve tarihçi (İstanbul, ay. y. 1860). Daha çok ikinci derecede önemli görevlerde bulundu. Mora’da kaldı, Avrupa’ya gitti. Devrinin siyasi olaylarına dair, 1845-1846’da Paris’ten Mustafa Reşid Paşaya ve diğer devlet adamlarına yazdığı yirmi iki mektubun sureti. Topkapı Sarayı, Yeniler kitaplığındadır. (Nu. 127). Ayrıca Navarin mağlubiyetine dair bir tarihçesi olduğu […]

Arif Abdürrezzak Kimdir? Iraklı general ve siyaset adamı (Kabissa, Ramadi bölgesi 1924). 1962’de general Kasım’a karşı düzenlenen hükümet darbesine katıldı. Irak orduları başkumandanlığına (1964), sonra da başbakanlığa getirilince (9 eylül 1965), mareşal Arif’in Kahire’ye gitmesinden yararlanarak Nâsır lehine bir hükümet darbesine kalkıştı. Başaramadı (20 eylül), Mısır’a sığındı, sonra gerçekte. Kürtlere bağımsızlık tanıyan antlaşmanın sonucuna karşı […]

Abdürreşit İbrahim Efendi Kimdir? Yazar ve seyyah (Sibirya 1853-Japonya 1944). Rusya Türklerinden, Hokand’lı bir aileden. 1881’de İstanbul’a geldi. Namık Kemal ve Ahmed Vefik Paşa gibi aydınlarla tanıştı. Memleketine dönüşte Türkleri Türkiye’ye göç etmeye teşvik ederek yüz bine yakın göçmen yollamayı başardı. Rusya’daki müslümanları uyandırmak ve birleştirmek için çalışıyordu. Sonra Japonya’ya geçmek zorunda kaldı, orada Büyük […]

Gazneli Hükümdarı Abdürreşid Bin Mahmud Kimdir? (1049-1053). Gazneli Sultan Mahmud’un oğlu. Dandanakan savaşında bulundu. Kumandanlar tarafından tahttan indirilen Sultan Ali’nin yerine geçirilmişti. Başlıca adamlarından biri olan Nuştigin’i Hindistan ordularına başkumandan yaptı, o da Nagarkot kalesini geri aldı. Abdürreşid, Tuğrul adındaki diğer bir kumandanını Selçuklulara karşı gönderdi (1052). Kumandan Tuğrul, Selçukluları mağlup etti, Horasan’ı geri almak […]

Merzifonlu Abdürrahim Nizameddin Kimdir? Mutasavvıf. (XV. yy.). Sarı Danişmend’in oğlu. Tasavvufa ait lrşad-ül-Enam (Yaratıkları Doğru Yola Sevketme) adlı bir eseri var. Zeyniye tarikatı kurucusu Zeynüddin Hâfi’yc mensup. Şiirlerinde Rumi mahlasını kullandı.

Şeyh Abdürrahim Künhi Dede Kimdir? Türk bestekarı (İstanbul 1769-ay.y. 1831). Yenikapı mevlevi şeyhi Ebubekir Dedenin küçük oğlu. Ağabeyi Abdülbaki Nâsır Dedenin ölümü üzerine şeyh oldu (1821-1831). Nühüfı Âyin’i unutulmuştur. Hicaz Âyin’i (1791) elimizdedir.

Abdürrahim Karahisari Kimdir? Mutasavvıf şair (Afyon XV. yy.). Hayatı hakkında fazla bilgi yok. Zengin bir aileye mensup olduğu, gençliğinde meşhur şeyh Akşemseddin’e intisap ettiği, İstanbul fethinde Akşemseddin’in yanında bulunduğu, 40 yaşlarında iken tekrar Afyon’a dönerek Gedik Ahmed Paşa medresesinde müderrislik yaptığı; 80 yaşını geçmişken Afyon’da öldüğü söyleniyor. Vahdetname adlı manzum bir eseri, manzum Kaside-i Bürde […]

Hint Hükümdarı Abdurrahim Han Kimdir? Hint hükümdarı Ekber’in ünlü kumandan ve valisi (Lahor 1556-Delhi 1627). Karakoyunlu Türkmenlerin Baharlu oymağından. Başvezir Ekber Sah tarafından büyütüldü. 1573’te Ekber’in, Gucerat’a yaptığı seferde bulundu ve Samal’daki meydan savaşında merkez kuvvetlerine kumanda etti. 1576’da Gucerat valisi oldu. Üç yıl sonra da şehzade Selim’e atalık tayin edildi; 1583’te asi Şah Muzaffer Cuceratî’ye […]