İnsanı ve etkinliklerini, biyolojik, manevi ve toplumsal açıdan inceleyen bilimler. İnsan bilimleri iki grupta toplanabilir: Birinci grupta, insan biyolojisi, fiziksel insan bilim (antropoloji), ruh bilim, vb.; ikinci gruptaysa, toplum bilim, tarih, insan coğrafyası, etnoloji, filoloji, dilbilim yer alır. Canlılar Arasında Bir Canlı Biyoloji bilimlerinin, insan bilimleri arasına sokulması garip görülebilir ama, fizyoloji düzeyinde olduğu gibi, […]
Ansiklopedi
Güvenirliliği kabul görmüş, ansiklopedilerden derlenmiş ansiklopedik bilgiler.
İnsanı inceleyen bilim dalı (antropoloji de denir). İnsanbilim terimi çeşitli anlamlar taşır. Biz burada, fiziksel insanbilimi, yani canlı varlık olarak insanın incelenmesini ele alacağız. İskeletin incelenmesi, insanı, insansı maymunlardan ayırt eden özelliklerin bulunmasını sağladığı için büyük önem taşır. İnsanbilimciler, insanın öteki organları üstünde de dururlar. Saçlarm, deri pigmentlenmesinin, gözlerin, vb’nin incelenmesi, ırkların sınıflandırılmasını sağlar. insan […]
İNKA SANATI İnka İmparatorluğu’nun siyasal, iktisadi ve toplumsal yapılarındaki katılık, kuşkusuz nispeten yoksul olan bir sanat üretiminin kökeninde de yer alır. Kentlerin görkemli kalıntıları, bu insanların eşsiz bir kentçilik anlayışı olduğunu gösterir; ama İnkalarm,yaratıcı hayalgücünden kaynaklanan her türlü taşkınlığı kendilerine yasakladıkları sanılır. Boyunduruk Altına Alınmış Halkların Etkisi İnkaların küçük el sanatları (çömlekçilik, dokumacdık, kuyumculuk) alanında […]
Güneş tanrısı ve sülalenin kurucusu İnti kültüyle İnka kültü birbirine karışmıştı. İnti onuruna yapılan tapmaklar, dinsel olduğu kadar siyasal bir özellik de taşıyordu. İnka egemenliğindeki halkların, benimsemiş oldukları doğacılık, fetişizm ve animizmin ötesinde, krallığın birliğini desteklemeye yarıyordu. Ele geçirilen topraklardaki halkların tanrıları, İnkaların düşmanlığına hedef olmadıkları gibi, onlar tarafından benimsenerek kendi tanrıları araşma katılmıştır. Hiçbir […]
Amerika’nın en geniş imparatorluğunu kurmuş olan yerli halk. On üç hükümdar yetiştirmiş olan bir sülalenin egemenliği döneminde İnkalar, kurucuları yan efsanevi Manco Gapac’tan 1532’de Francisco Pizarro’ya yenilen Atahualpa’ya kadar, egemenliklerini Güney Amerika’da geniş bir alana yaymışlardır. Başkan anlamına gelen inka sözcüğü başlangıçta hükümdara verilen addı. İnka Sülalesi Cuzco’nun yirmi beş kilometre güneydoğusunda yer alan Paccari-Tambo, […]
İngiltere’de sanat yaşamı Avrupa kıtasındakinden çok daha hareketsizdir. Buradaki etkinlikler, Avrupa’da sürekli olarak üslup değişmelerine yol açan çok sayıda yenilikçi akımdan uzak kalarak kendi içinde bir gelişme göstermiştir. İngiliz mimarisinde yalnızca iki üslup göze çarpar: Ortaçağ gotiğinden (Tudor ve Elizabeth dönemlerinde çok az değişmiştir) yeni-klasikçiliğe ancak XVII. yy’da geçilmiş, yeni-klasikçi üslupsa varlığını XX. yy’a kadar […]
Birçok germen lehçesiyle yazılmış Anglosakson şiirinde İngiliz edebiyatının bütün oluşturucu öğelerinin ilk niteliklerine raslamr: Beowulf Sağası’nın melankolisi; İngiliz halk ozanlarının Riddles devindeki hüzünlü hava ve söz oyunları; keşiş Caedmon’un Yaratılış üstüne yazdığı şiirin tumturaklılığı. Düşünce olarak İngiliz olan bu öze, Normandiya’nın alınmasıyla eklenen fransızca sözcükler, bir zenginlik ve üslup inceliği getirdi. Bu da özellikle Layamon’da […]
İç ulaşımın temeli karayolu ağına dayanır; ama demiryolları, en çok da deniz yolları aynı ölçüde önemlidir. 330.000 km’yi bulan karayolu ağı sık ama dolambaçlıdır; çünkü eski toprak sahiplerinin arazilerinin çevresini dolaşan yolları izler. Büyük karayollarına günümüzde birer otoyol eklenmiştir. Demiryolu trafiği seyrektir ve demiryolu araçları karayollarıyla yarışamayacak kadar eskidir. Avrupa’ya gidiş-gelişi kolaylaştırmak amacıyla Manş denizinin altından […]
DOKUMA SANAYİSİNDE GERİLEME 1914’e kadar dünyada birinci gelen İngiliz dokuma sanayisi, o tarihten sonra şaşırtıcı bir gerileme gösterdi; bunun nedeni bağımsızlıklarına kavuşan sömürge pazarlarının kapanması, rekabet ve bu iş kolunun yapısının köhneleşmesiydi. Bu durumdan en zararlı çıkan, pamuklu dokumacılığı oldu: Başlıca nedeni, Lancashire’deki sanayi kuruluşlarının küçük olması ve araç gereçlerin eskimesidir. Pamuk, Liverpool limanından gelir; […]
DEMİR-ÇELİK. Britanya iktisadının temel taşı olan sanayi, değişik kesimlerde eşitsiz bir gelişme göstermiştir. Geleneksel dokuma sanayisinde darboğazlar vardır ama, imalât metalürjisi hâlâ çok canlıdır; öncü sanayiler alabildiğine gelişmektedir. Modernleştirilmiş ve yeni baştan düzenlenmiş olan demir-çelik gene ön plandadır (Cotswold Hills’den çıkanlan demir minerali çok yetersiz olduğu için İsveç, Kanada, Afrika ve Güney Amerika’dan demir filizi […]
Son Yorumlar