İzmir Yüzey Şekilleri ve İklim Şartları

Ege bölgesinde il ve kent.

Batıda Ege deniziyle çevrili olan İz­mir ili, kuzeyde Balıkesir, doğuda Manisa, güneyde Aydın illeriyle komşudur.

Yüzölçümü 11973 km² olan İzmir ili­nin 27 ilçesi vardır: Balçova; Borno­va; Buca; Çiğli; Gaziemir; Karşıyaka; Konak, Narlıbahçe, Aliağa, Bayındır; Bergama; Beydağ; Çeşme; Dikili; Fo­ça; Karaburun; Kemalpaşa; Kınık; Kiraz; Menderes; Menemen; Öde­miş; Seferihisar; Selçuk; Tire; Torba­lı; Urla.

İzmir’in Yüzey Şekilleri

İzmir ili yüzey şekilleri bakımından parçalı bir yapı gösterir: Dağlık alan­lar ile bunların arasındaki çukur alanlar birbirini izler. İlin kuzeyinde­ki Madra dağı (1344 m) ile Kozak da­ğının (1051 m) güneyinde, doğu-batı doğrultusunda Bakırçay ovası uzanır. Bu ovayı güneyden kuşatan Yunt dağı güneyinde Dumanlı dağ yükse­lir (1098 m). Bu volkanik dağ ile gü­neydeki Yamanlar dağı arasında Ge­diz ırmağının geçtiği Menemen bo­ğazı yer alır.

İzmir’de Konak meydanındaki Saat Kulesi.

Daha güneyde Ege bölgesinin en önemli ovası olan Gediz ovası bulu­nur, Bozdağlar bu ovayı güneydeki Küçük Menderes ovasından ayırır. Bozdağlar’ın en yüksek noktası 2159 m’dir (İzmir ilinin en yüksek nokta­sı). Küçük Menderes vadi çukuru­nun güneyinde, İzmir-Aydın ili sınırı üstünde, Aydın dağları uzanır. Batıdan Ege denizi ile çevrili olan ilin kıyıları bütün Ege kıyıları gibi girin­tili çıkıntılıdır. Çandarlı körfezi ve İz­mir körfezi karalar içine sokulur. De­nize doğru bir çıkıntı oluşturan Urla (Karaburun) yarımadasında yüzey şekilleri kıyıya paralel bir yapı gösterdiği için kıyı çizgisi de bu yapıya uygun olarak uzanır. İzmir ilinden denize dökülen akarsular kıyıda alüvyon biriktirerek kıyı çizgisinin denize doğru ilerlemesine neden ol­muşlardır.

İzmir’in İklim Şartları

İzmir ili yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı olan Akdeniz ikliminin etkisi altındadır. Kıyı şeridi oldukça uzun olan ilin kuzey ve güney kıyıla­rıyla iç kesimler arasında sıcaklık farkları görülür. Sıcaklık değerleri kuzeyden güneye doğru artar ve kıyı­da iç kesimlerdekinden daha fazla­dır. Bu durum yıllık ve aylık ortala­ma sıcaklıklarda açıkça bellidir. Yıl­lık ortalama sıcaklıklar 16 °C’ın üs­tündedir (Dikili’de 16,4 °C; İzmir’de 17,6 °C; Ödemiş’te 17 °C). En soğuk ay ocaktır, iç kesimlerde daha düşük değerler gösterir ve il sınırları içinde 7 °C’tan aşağı düşmez (Dikili’de 7,9 °C; İzmir’de 8,6 °C; Ödemiş’te 7,2 °C).

En sıcak ay ağustos ayıdır (ortalama sıcaklık, Ödemiş’te 28 °C, İzmir’de 27,6 °C, Dikili’de 25,7 °C’tır). Ortala­ma düşük sıcaklıklar ocak ayındadır ve iç kesimlerle kıyı arasında büyük fark görülür (İzmir’de 5,6 °C; Öde­miş’te 2,7 °C). Ortalama yüksek sı­caklıklar temmuz ve ağustos ayında­dır ve 30 °C’ın üstüne çıkar (Öde­miş’te 35,6 °C; Dikili’de 30,8 °C; İz­mir’de 32,9 °C). Günümüze kadar bu istasyonlarda kaydedilen en düşük sıcaklıklar İzmir’de -8,2 °C (9 Ocak 1942), Ödemiş’te -13,6 °C (15 Ocak 1968), Dikili’de -7,8 °C (15 Ocak 1968). En yüksek sıcaklıklarsa İz­mir’de 42,7 °C (24 Ağustos 1958), Ödemiş’te 43,2 °C (21 Ağustos 1945), Dikili’de 41,8 “C’tır (11 Ağustos 1951).

Yıllık ortalama yağış miktarı 1/2 m’den fazla, 1 m’den azdır (Dikili’de 668 mm; İzmir’de 700 mm; Öde­miş’te 698 mm). Yalnızca İzmir’in doğusunda Kemalpaşa’da yıllık ya­ğış miktarı 1 m’yi geçer (1062 mm). En fazla yağış kışın, en az yazın dü­şer; bu özellik de İzmir’in- Akdeniz yağış rejiminin etkisi altında olduğu­nu gösterir. Yağışlı günlerin ortala­ma sayısı, yılın üçte birini (Ödemiş’te 96 gün; İzmir’de 107 gün; Dikili’de 91 gün), kar yağışlı gün sayısıysa hiç ­bir yerde bir tam günü bulmaz. İzmir’de güney yönlü rüzgârlar (özel­likle güneydoğudan esenler) egemen durumdadır. İkinci olarak, batı yönlü rüzgârlar etkilerini duyurur. İzmir’de yazın bunaltıcı olan havanın etkisini imbat rüzgârları biraz hafifletir. İm­bat sabahları durgun geçen bir hava­dan sonra esmeye başlar ve estiği sı­rada serinlik getirir; akşamüstü hafif­leyerek durur.

Hadi Paylaş!