Türkiye Cumhuriyeti’nin ikinci Cumhurbaşkanı (İzmir, 1884 – Ankara, 1973).
Askeri Öğrencilik Yılları
Deliorman bölgesindeki Razgrad kasabasından Çevriye Hanım ile Bitlisli Kürümoğulları ailesinden Mehmet Reşit Bey’in beş çocuğundan İkincisi olan Mustafa İsmet, ilköğrenimini babasının görevi gereği atandığı Sivas’ta tamamladıktan sonra askerliğe karşı özel bir ilgi ve yakınlık duymaya başlaması nedeniyle Sivas Askeri Rüştiyesi’nde okudu (1895). Ancak yaşı, askeri idadilere giriş yaşından küçük olduğu için Askeri İdadi’ye giremedi, bir yıl Sivas’ta Mülkiye İdadisi’nde okudu. İstanbul’a giderek Mühendishane-i Berri-i Hümayun adıyla anılan topçu okulunun idadi kısmını ve ardından da Topçu Harbiyesi’ni bitirdi (1903). Aynı yıl askerlikteki yeteneği ve yeterliği göz önünde bulundurularak Erkân-ı Harbiye Mektebi’ne (Kurmay Akademisi) kabul edildi.
Harbiye onun yaşamında özel bir yer tuttu: Bu okulda daha sonraki yıllarda inanç ve eylem ortaklığı yapacağı pek çok kişiyle tanıştı, dostluk kurdu. Bunların arasında Mustafa Kemal (Atatürk) ile Kâzım (Karabekir), Fethi (Okyar), Ali Fuat (Cebesoy), Asım (Gündüz) Beyler ön sırayı alıyordu.
Kıta Hizmeti Ve İlk Etkin Görevler
İsmet Bey, Erkân-ı Harbiye’yi sınıf birincisi olarak bitirdikten (1906) sonra, kıta stajı için Edirne’deki 2. Ordu’ ya atandı, burada 8. Sahra Topçu Alayı 3. bölük komutam olarak görev yaptı. Askeri öğretmen olarak verdiği dersler ve konferanslar, yüksek rütbeli subaylar tarafından da ilgiyle karşılandı. 1907 yılı sonlarında, gizli İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne üye oldu. Dede ağaç’tan İzmir’e eski erlerin gönderilmesiyle görevlendirildi. Dönüşte Selanik’te bir süre kaldı, cemiyetin ileri gelenleriyle görüştü, Cemal ve Talat Paşalarla tanıştı. 24 Temmuz 1908’deki İkinci Meşrutiyet’in ilanı için yapılan siyasal eylem sırasında Edirne’deki Süvari Tümeni komutanlığına getirildi. 25 Eylül 1908’de kolağası (ön yüz başı) oldu. Stajı bitince 2. Ordu kurmay heyetine alındı.31 Mart (1909) gericilik eylemini bastırmak üzere İstanbul’a gönderilen Hareket Ordusu’nda kurmay subay olarak görev aldı.
Son Yorumlar