İngiliz Devlet Sistemi Parlamenter Sistemin Özellikleri Nelerdir? Parlamenter sistemin klâsik örneği olan İngiliz devlet sisteminin özellikleri;
a) İngiltere, parlamenter bir monarşidir. İngiltere Devletini, diğer devletlerden ayıran noktalardan biri, hukukun geleneklere bağlı olmasıdır. Anayasa hukuku açısından da, bu kural geçerlidir. İngiliz Devletinin, tek bir yazılı Anayasası yoktur. Anayasal kurallar, çeşitli yasalarla ve geleneklerle düzenlenmiştir.
b) İngiltere’de, çift parti rejimi egemendir; güçlü bir parti disiplini vardır. Partiler arasında nezaket kurallarına uyma geleneği yerleşmiştir. Seçim sonuçlarına göre, nöbetleşe iktidara gelinir. Seçim çevrelerinin, tek temsilcili ve küçük çevreli oluşu, çoğunluk sisteminin uygulanışı, adaylardan en çok oy alanın seçilmesi, iki parti sistemini kolaylaştırmaktadır. Bu sistem, hükümeti güçlü kılmaktadır.
c) İngiliz parlamentosu, iki meclislidir. Parlamentoda asıl gücü elinde bulunduran, genel seçimle işbaşına gelen Avam Kamarasıdır. Lordlar Kamarası, seçime dayalı ikinci bir meclis değildir. Lordlar Kamarasında soylular, din adamları, lord veya leydi ünvanmı alan deneyimli kişi ve politikacılar yer alır. Lordlar Kamarası, Avam Kamarasınca kabul edilen tasarıları görüşüp geliştiren, bilgi ve görgüsünden parlamentoyu yararlandıran bir Meclistir.
d) Tasarıların yasa gücünü kazanabilmesi için, Avam Kamarasında, Lordlar Kamarasında görüşüldükten sonra, Kral tarafından da onaylanması gerekir. Bu açıdan Kral, yasamanın bir parçası sayılır.
Kralın yasaları onaylaması, 18. yüzyıldan beri bir formalite olmaktan öteye gitmez. Kralın yasayı geri çevirmesi diye bir olay yoktur.
e) Kralın veya Kraliçenin, genellikle sembolik bazı görev ve yetkileri vardır. Kralın sorumsuzluğu esastır. Bu nedenle, Kral tarafından alman kararlar, Başbakan ve ilgili bakanlarca imzalanır.
f) Hükümet ve kabine, İngiliz sisteminde, eş anlamlı sözcükler değildir. Ingiltere’de hükümet, geniş kapsamlı bir deyimdir. Bakan, ya da parlamento sekreteri denen, sayıları yüze yakın kişileri içine alır. Hükümette asıl güç , sayıları yirmi, ya da yirmi beş civarında olan, ortak sorumluluk altında kararlarını alan kabinededir. Yalnız kabine üyeleri değil, tüm hükümet üyeleri parlamento içinden atanır. Başbakan, Meclisteki çoğunluk partisinin başkanıdır; hükümeti kuran ve atanacak bakanların listesini krala sunan, odur. Ingiliz sisteminde her bakan, üyesi olduğu Meclisin toplantılarına katılabildiği için, Lordlar kamarasından da, hükümette üye bulunur.
g) Avam Kamarasını feshetme yetkisi hukuken Kralındır; fiilen ise, Kabinenin elindedir. Meclisi feshedip seçimin yenilenmesine karar veren Kral değil, Başbakandır. Bu da, yürütmenin elinde etkili bir silahtır. Bu yetki, herhangi bir tarihte kullanılabilir. Bu da, iktidar partisi için en uygun olan tarihtir.
h) Ingiltere’de, yasama ve yürütme arasında kuvvetler ayırımı ilkesi değil, görev ayırımı ilkesi uygulanır. Parlamento ile hükümet arasında, parti disiplini yolu ile «güçler kaynaşımı» sağlanmıştır. Bu da, İngiliz sisteminin bir özelliğidir.
Son Yorumlar