Hücrenin temel kısımlarını yazınız.

Hücrenin temel kısımlarını yazınız. 

Gelişmiş bir hücre üç temel kısımdan oluşur. Bunlar; hücre zarı, sitoplazma ve çekirdektir. Bakteri gibi gelişmemiş hücrelerin ise çekirdekleri yoktur.

Hücre zarı

Hücre zarı, sitoplazma ve çekirdeği en dıştan saran kısımdır. Hücreyi korur ve ona şekil verir. Hücre zarı, madde alış verişinin kontrol edildiği kısımdır. Hücre zarı seçici geçirgen özelliktedir. Bu özelliği sayesinde her madde hücre içine giremez ya da hücre dışına çıkamaz. Hücre, ihtiyacı olan maddeleri bu zardan içeri alırken, boşaltım maddelerini ve salgılarını yine bu zardan dışarı verir. Bitki hücrelerinde ve bazı canlılarda hücre zarını çevreleyen, hücreye dayanıklılık kazandıran hücre çeperi (hücre duvarı) denen bir yapı bulunur. Hücre çeperi cansızdır. Hayvan hücrelerinde hücre çeperi bulunmaz.

Sitoplazma

Hücre zarı ile çekirdek zarı arasında yer alan canlı, yarı saydam, renksiz ve akıcı özellikte olan yapıya sitoplazma denir. Sitoplazmanın çok büyük bir kısmını su oluşturur. Sitoplazmada hücrenin solunum,
boşaltım, sindirim ve beslenme gibi yaşamsal olaylarını gerçekleştirmede görevli organel adı verilen yapılar yer almaktadır. Bu organellerin yapı ve görevlerini kendilerinden dinleyelim.

Ribozom

Tüm hücrelerde bulunurum. Hücrenin en küçük organeliyim. Protein üretirim. Beni en çok genç hücrelerde bulabilirsiniz.

Golgi cisimciği

Salgı maddelerini üretir ve kesecikler hâlinde paketlerim. Beni en çok tükürük, süt ve ter bezi gibi salgı maddelerinin üretildiği yapılarda bulabilirsiniz. Bitkilerde de daha çok bal özünün üretildiği çiçekte bulabilirsiniz.

Mitokondri

Hücrenin ihtiyacı olan enerjiyi karşılarım. Beni en çok karaciğer, kas ve beyin hücrelerinde bulabilirsiniz. Çünkü bu yapılarda daha fazla enerjiye ihtiyaç vardır.

Lizozom

Hücre içinde sindirim yaparım. Yaşlanmış dokuları, mikropları, kurbağa larvasının kuyruğunu
dahi yok ederim.

Endoplazmik retikulum

Hücre zarı ile çekirdek zarı arasında bulunurum. Maddelerin taşınmasını sağlarım. Bazı maddeleri sentezler bazılarını da depo ederim.

Koful

Hücre içinde atık ya da fazla olan maddeleri depolarım. Bitki hücrelerinde büyük ve az sayıda, hayvan hücrelerinde küçük ve çok sayıda yer alırım.

Sentrozom

İki tane sentriyolden oluşurum. Hayvan hücrelerinde bulunurum. Hücre bölünmesi sırasında görev alırım.

Plastit

Kloroplast, kromoplast ve lökoplast olmak üzere üç çeşidim vardır. Bitki hücrelerinde bulunurum.

a. Kloroplast

Beni en çok bitkilerin yeşil kısımlarında bulabilirsiniz. Fotosentez yaparak besin ve oksijen üretirim.

b. Kromoplast

Bitkilere sarı, turuncu ve kırmızı renkleri veririm. Kök, çiçek, meyve ve tohum gibi yapılarda bulunurum.

c. Lökoplast

Rengim yoktur. Bitkilerin ışık görmeyen kök, yumru ve tohum gibi kısımlarında bulunurum. Nişasta, yağ ve protein depolarım.

Çekirdek

Hücrenin tüm yaşamsal olaylarını kontrol eden yapıya çekirdek denir. Hücreyi denetleyen ve yöneten yapıdır. Hayvanlarda göz rengi ve kan grubu, bitkilerde ise çiçek rengi gibi canlılara ait kalıtsal bilgilerin nesilden nesile aktarılmasını sağlayan yapıları bulundurur. Bazı tek hücreli canlılarda ise çekirdek bulunmaz. Bu canlıların kalıtsal bilgileri hücrenin sitoplazmasına dağılmış hâldedir.

Hadi Paylaş!