Hayvanlarda Üreme

HAYVANLARDA ÜREME

Hayvanlarda yaygın olarak eşeyli üreme görülür.Genelde sperm üreten erkek organlar ile yumurta üreten dişi organlar aynı bireylerde bulunur. Yumurta ve sperm hücresinin mayoz bölünme ile oluştuğunu, buna gametogenez adı verildiğini hatırlayalım.

Yüksek yapılı hayvanlarda ürem sistemi ile boşaltım sistemi iç içe bulunur ve birlikte çalışır.Bu sistem birliğine ürogenital sistem denir.

Hayvanlarda dış döllenme ve iç döllenme olmak üzere iki tip dölllenme görülür.

Dış Döllenme

• Erkek ve dişiye ait gametler dış ortamda birleşir.
• Genelde suda yaşayan canlılarda görülür.
• Döllenme şansını arttırmak için bol gamet oluşturulur.
• Zigot dış ortamda gelişir,buna dış gelişme de denir.
• Dış döllenme görülen canlılarda genelde çiftleşme organlarına rastlanmaz.
• Dış döllenme balık ve kurbağa gibi suda yaşayan organizmalarda görülür.

İç Döllenme

• Erkek ve dişiye ait gametler dişi bireyin vücudunda birleşir.
• Genelde karasal ortamlarda yaşayan canlılarda gözlenir.Amaç üreme hücrelerini,radyasyon, sıcaklık ve kuraklık gibi çevresel etkenlere karşı korumaktır.
• Döllenme dişi bireyin vücudunda gerçekleştiği için döllenme olasılığı yüksektir.
• Zigotun gelişmesi dişi bireyin içinde (iç gelişme) veya dışında (dış gelişme) gerçekleşebilir.
• Oluşan gamet sayısı dış döllenme yapanlara oranla daha azdır.
• Sürüngen ve kuşlarda iç döllenme, dış gelişme; memelilerde iç döllenme,iç gelişme gözlenir.Yunus ve balina gibi canlıların karadan suya geçtiği ve iç döllenme ve iç gelişme yaptığı bilinir. Bu da iç döllenmenin karasal bir adaptasyon olduğunu kanıtlar.

Balık ve Kurbağalarda Üreme: Balık ve kurbağalar dış döllenme ve dış gelişme yapar.Zigot oluşumundan sonra kabuk oluşmaz.Dişi bireylerinde oogenezle ovaryumda (yumurtalık) meydan gelen yumurtalar, kirpikli huniyle alınıp müller kanalına, oradan da kloakla  (dışkılık) dışarı atılır.

Erkek bireylerinde spermatogenezle testislerde meydana gelen spermler wolf kanalına, oradan da kloakla dışarı boşaltılır. Wolf kanalı hem sperm hem boşaltım maddelerini taşır.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Sürüngen ve Kuşlarda Üreme: İç dölllenme ve dış gelişme görülür.Embriyo gelişimi yumurta içinde tamamlanır.Dişilerde yumurtanın  döllenmesinden sonra müller kanalında yumurta kabuğu oluşur.Kabuk oluşumu tamamlandıktan sonra yumurta kloakla dışarı atılır.

Erkeklerde wolf kanalı sadece sperm kanalı olarak iş görür.Boşaltım maddeleri boşaltım kanalıyla taşınır.Kuş ve sürüngenlerin erkek bireylerinde balık ve kurbağalardan farklı olarak, boşaltım maddeleri wolf kanalıyla taşınmaz.Sürüngen ve kuşlarda döllenme müller kanalında olur.