Kendisinden Daha küçük olan yetişkin bir ötücü kuş tarafından beslenen guguk kuşu
Gugukgiller (Cuculiclae) ailesinden kuşların genel adı.
Guguk kuşlarının belirgin örneği, Avrupa’da yaşayan 32 cm boyunda, ince yapılı, eğri gagalı külrengindeki guguk kuşudur (Cucııius canorus). Erkeğin, karın bölgesi siyah beyaz çubuklu olmak üzere, külrengi tüyleri vardır; dişinin ve yavruların da tüyleri erkeğinkine benzer ya da kızılımtrak renklidir. Guguk kuşunun ayaklarında iki öne, iki de arkaya dönük dört parmak vardır; uçarken, sivri kanatları ve uzun kuyruğuyla küçük bir yırtıcı kuş görünümü kazanır. Guguk kuşu, kış aylarını Afrika’da geçirir, Avrupa’ya ilkbaharda döner.
Kendine özgü ötüşüyle her yerde, özellikle de ormanlarda yerini belli eden guguk kuşunun en ilgi çekici yanı, asalak yaşama biçimidir. Dişi, küçük ötücü kuşlardan (narbülbülleri, ötleğenler, kuyruksallayanlar) birinin yuvasını bulduktan sonra, oraya bir yumurta bırakır ve bunu, yuvanın sahibi olan kuşun yumurtasıyla değiştirir; sonra da konağının yumurtasını yer. Bulduğu yuva çit kuşlarınınki gibi, kendi giremeyeceği kadar küçük delikliyse, o zaman yere yumurtlar, sonra yumurtasını gagasıyla yuvaya bırakır. Ötücükuşlar, yabancı yumurta da kendilerininkinden biriymiş gibi üstünde kuluçkaya yatarlar. Guguk kuşunun yavrusu, yumurtadan çıktığı zaman, konağının yumurtalarını ya da yavrularını yuvadan dışarı atar. Bunun için de, her birinin altına girerek onları sırtındaki çukurcuğun içinden yuvarlar; her ne kadar tüysüz ve körse de hepsini birbiri arkasından yuvadan atabilir. Yuvanın sahibi ötücü kuş çifti, bu davetsiz konuğu büyük bir çaba harcayarak, bağımsız bir yaşam sürdürebilecek duruma gelinceye kadar besler.
Bu asalaklığın en ilgi çekici yanlarından biri yumurtaların benzerleşmesidir. Gerçekten de,çoğu kez, dişi guguk kuşunun yumurtasının rengi, konaklarınınkilere benzer. Böcekçil olan guguk kuşlarının tümü asalak değildir: Asalak olmayanların arasında özellikle, Amerika’da yaşayan kısa ve yassı gagalı ani (Crotophaga cinsi) ve Kuzey Amerika’nın ıssız yerlerinde yaşayan, hemen hemen hiç uçamayan tepeli guguk kuşu (Geococcyx californiana) sayılabilir. Gugukgiller ailesi, muzculgiller (Musophagiclac) ailesini de içine alan guguksular (Cuculiformes) takımına bağlıdır.
Son Yorumlar