Devirli (periyodik) bir olayın birim zaman içinde yinelenme sayısı.
FREKANS, DALGA BOYU VE DEVİR
Devirli bir büyüklüğün frekansı, bu büyüklüğün bir saniyede çizdiği çevrim sayısını gösterir. Demek ki, bir titreşim hareketinin frekansı, devrinin (bir çevrim süresi) tersine eşittir. Frekans birimi hertz’dir (simgesi Hz ). Saniyede çevrim, uluslararası birimler sisteminde yer almadığı halde, telekomünikasyonda kullanılmaktadır. Bir v hızıyla yayılmakta olan bir dalganın f frekansı, ^ dalga boyuna v= X f eşitliğiyle bağlıdır. Genellikle dalga boyuyla belirlenen birelektromagnetik dalga söz konusu olduğunda, bu bağıntıdan, v’ye 300 000 km/sn değeri verilerek, frekans elde edilir.
Devirli büyüklüklere fizikte birçok olayda (optik, elektrik, mekanik) rastlanır. Frekans aşağı yukarı olası her
değeri alır (çizelgede başlıca durumlar görülmektedir). Akustik frekanslar (ses ya da müzik frekansları)
aşağı yukarı 20 Hz’den 20 000 Hz’e yayılırlar. Radyoelektrik frekansların tayfı, 4-12 arasındaki sayılarla
saptanmış 9 frekans bandına ayrılmıştır; her band, iki sınır frekans arasında bulunan frekanslar bütününe
denk düşer. Böylece n bandı adı verilen band (n=4,5,6,7,8,9,10,11,12), Uluslararası Telekomünikasyon
Birliği’nin kabul ettiği yönetmeliğe
göre, 0,3.10″ Hz’den 3.10n Hz’e uzanır (Cenevre,1959).
FREKANSLARIN ÖLÇÜMÜ
Frekans ölçümleri, salınımın niteliğine (ses, elektromagnetik, vb.) ve frekansın değerine göre farklı biçimlerde yapılır. Genel olarak, ölçülecek frekans, çok kararlı bir ayar osilatörünün (titreşim üretecinin) sağladığı bir referans frekansıyla karşılaştırılır. Oysa, bu ayar araçlarının kararlılığı, hangi türden olursa olsun, sıcaklık, basınç, nem değişimleriyle ve salman cisimlerin molekül değişimlerinden dolayı bozulur. Bu nedenle, söz konusu osilatörler sabit sıcaklıktaki kapalı kaplar içine, vakum altında, yerleştirilir ve işleyişlerinin sürekli olması gerekir.
Ayrıca, osilatörlerin mekanik ya da elektriksel sürtünmelerinin (direnç) en aza indirilmesine çalışıldığı halde,
sönüm (amortisman) kuvvetleri bulunmaktadır. Bu nedenle, her devirde sürtünmeyle yutulan enerjinin yerine, gerekli tamamlayıcı enerjiyi sağlayan, besleyici araçlarla donatılırlar. Özel osilatörler olan kuvarslı saatlerle atom saatleri böyle oluşturulmuşlardır.
Son Yorumlar