İnsanlık tarihinin son yüz yıllık dönemine bakıldığında, dünyaya ekonomik ve politik açıdan en büyük etkenin enerji olduğu görülmektedir. Petrol, kömür, doğal gaz gibi enerjii kaynaklarına sahip olmak, üretimini ve dağıtımını denetim altında bulundurmak büyük develetlerin temel amaçları arasına girmiştir.Petrol ve türevleri üzerine süregelmiş mücadeleler,savaşlar aşikardır. Gerek dünya nüfusundaki şehirleşme artışı ve hayat standartlarına paralel olarak büyüyen sanayileşme, gerekse askeri alanda meydana gelen gelişmelerde petrolün son derece önemli bir rolünün olduğu inkar edilemez bir gerçektir. Tarım amaçlı makinalardan, ulaşım araçlarına, sanayi makinalarından savunma donanımlarına kadar en önemli kaynak madde petroldür.
Günümüzde tüm araçlar enerjiye endekslendiğinden kişi başına yıllık enerji tüketimi de ülkelerin gelişmişlik ölçütü olarak görülmektedir.Avrupa Ülkeleri,ABD ve Japonya gibi gelişmiş ülkeler bu durumda tüketici olmaktadır.Avrupa ülkeleri enerji kaynakları bakımından fakir değildir.Avrupa biriliği ülklerinde son verilere göre tüketilen petrolün %78’i ithalat yoluyla karşılanıyor. Bunu, %36 ile doğal gaz ve %32 ile diğer yakıtlar takip ediyor. Avrupadaki gelişmiş ülekelerin enerji ihtiyacını karşılamak için dünya petrol ve doğal gaz rezervlerini önemli bir kısmına sahip Orta Doğu ve Hazar Havzasından karşılar.Üretici ve tüketici bölgeler arasında gerçekleştirilen petrol ve doğal gaz taşımacılığı, teknik açıdan büyük farklılıklar göstermektedir.
Petrol, nisbeten düşük maliyetle deniz yolu ile taşıanbilmektedir.
Doğal gazın(LNG), önce sıvılaştırılması, tüketilmeden öncede tekrar gaz hailine getirilmesi gerekmektedir.Bu işlem oldukça yüksek maliyet gerektirdiğinden doğal gazın boru hatlarıyla nakli tercih edilmektedir.
Avrupa Birliği ülkeleri, ABD ve Japonya satın aldığı petrolün büyük bir bölümünü deniz yoluyla taşımaktadır.Petrol ve doğal gazın tankerlerle taşınmasının çevre kirliliğine neden olması ve ekonomik olarak pahalı olması bu enerji kaynaklarının boru hatlarıyla taşınmasını zorunlu hale getirmiştir.
Petrolün büyük bir kısmının tankerlerle taşınması uluslar arası su yollarının önemini arttırmıştır.Basra körefezinden inşa edilen petrolün yılda 737 milyon tondan,2020 yılında 1.668 tona yükseleceği tahmin edilmektedir.
Orta Doğu petrolllerinin çıkış kapısı konumundaki Hürmüz Boğazı önemli bir noktadadır.Buradan çıkan petrol, Akdenize ulaşmadan önce Bab-ül Mendeb Boğazı’ından ve Süveyş Kanalı’ndan geçmektedir.
Son Yorumlar