Elektrik de bir tür enerjidir. Enerjinin diğer biçimleri arasında; ısı, ışık, kinetik, potansiyel, nükleer, kimyasal enerjiler sayılabilir. Bir cisim herhangi bir şekilde hareket ediyor ya da değişiyorsa bunun nedeni, enerjinin bir türden diğerine dönüşmesidir. Elektrik enerjisi de farklı enerjilere dönüşebilir mi?
Elektriğin Isı ve Işığa Dönüşümü
Elektrik Enerjisi Isı Enerjisine Nasıl Dönüşür?
Direnç, iletkenlerin elektrik akımına karşı gösterdiği zorluktu.
Elektrik akımı, iletken telden geçerken telin direnci ile karşılaşır ve elektrik akımının bir kısmı direnç nedeni ile ısı enerjisine dönüşür. İletkenlerin dirençlerinin; iletkenin boyuna, kesit alanına ve cinsine bağlı olduğunu biliyorsunuz. Elektrik akımı, iletken üzerinden geçerken iletkenin direnci fazla ise ısı enerjisi daha çok ortaya çıkacaktır. O hâlde elektrik enerjisi bir iletkenden geçerken bir kısmı ısı enerjisine dönüşür ve iletkenlerin ısındığı hissedilir.
Üzerinden akım geçen telin ısınma özelliğinden yararlanılarak birçok araç geliştirilmiştir. Bu araçlardan bazılarının fotoğraflarını aşağıda görebilirsiniz.
Elektrik Enerjisi Işığa Nasıl Dönüşür?
Ev, okul, sokak, hastane vb. yerlerde aydınlanma nasıl sağlanmaktadır? Elektrik enerjisinin ampulden geçerken ışığa dönüştüğünü biliyorsunuz. Elektrik enerjisinin ışık enerjisine dönüşümünü sağlayan araç ve gereçlere çevrenizden örnekler verebilir misiniz?
Elektrik akımının geçtiğini tel üzerinde göremezsiniz. Fakat etkisini görebilirsiniz. Yaptığınız etkinlikte ampulün ışık vermesi, devreden elektrik akımı geçtiğini gösterir. Elektrik akımı ampul içindeki telden geçerken direnç nedeni ile elektrik enerjisinin bir kısmı ısı enerjisine dönüşür.
Üzerinden akım geçen bazı iletken teller görünür ışık yayar. Ampulün yaydığı ışığı görmenizin nedeni buna örnek olarak verilebilir.
Elektrik enerjisinin ışık enerjisine dönüşümüne örnek olarak aydınlatma araçlarını verebiliriz.
Elektrik enerjisinin ısı enerjisine dönüşümüne örnek olarak sigortaları verebiliriz. Elektrikle çalışan bütün araçlar, devreden akım çekmektedir. Araçlar herhangi bir nedenle devreden fazla akım çekebilir. Bu durumu önlemek için neler yapılabilir? Araçları fazla akımdan korumak için ne tür araçlar kullanılıyor olabilir? Evinizde sigorta olduğunu görmüş olmalısınız. Sigortanın ne işe yaradığını biliyor musunuz?
Sigorta, bir elektrik devresinden fazla akım geçtiği zaman akımı kesen basit devre kesicidir. Değişik biçimlerde yapılan sigortalar birkaç santimetre uzunluğunda, erime sıcaklıkları düşük, metal veya alaşımlardan yapılan tel ya da iletken parçalardır. Sigorta, binalarda kullanıldığı gibi elektrikli araçların donanımında da kullanılır. Hemen hemen bütün elektrikli araçlarda sigorta bulunur. Sigortalar devrelerde güvenlik sağlamak amacıyla kullanılıyor, diyebiliriz. Güvenlik açısından sigortalar önemlidir. Sigortalar devre elemanlarının ve devreye bağlı alıcıların zarar görmesini engelleyerek meydana gelebilecek kaza ve arızalara karşı koruma sağlamış olur.
gayet iyi