Aşağıdaki fotoğrafları inceleyiniz. Fotoğraflarda gördüğünüz yerler hakkında neler söyleyebilirsiniz. Buralardaki canlı ve cansız varlıklar neler olabilir? Dünya üzerinde canlıların yaşadığı hangi alanları biliyorsunuz?
Dünya, üzerinde yaşamaya uyum sağlamış organizmalarla birlikte varlığını sürdürebilen bir sistem oluşturur. Güneş ışınları, toprak, su, bitkiler, hayvanlar, mikroorganizmalar ve bunların içinde bulunduğu alan, bu sistemin bir parçasıdır. Peki, bu sisteme ne ad verilebilir? Bu sistemin adına aşağıda yapacağınız etkinlikten sonra karar verebilirsiniz.
Bir yaşam alanını belirleyen faktörler, çevresel faktörler olarak adlandırılır. Çevresel faktörler canlılar ve bu canlıların yaşaması için ihtiyaç duydukları uygun ortamı sağlayan cansız varlıklar olmak üzere iki ana grupta incelenir. Bitkiler, hayvanlar, mantarlar ve mikroskobik canlılar çevrenin canlı etmenlerini; oksijen, iklim, toprak, sıcaklık, su ve ışık ise çevrenin cansız etmenlerini oluşturur.
Ortamdaki canlılar hem birbirleri ile hem de çevrelerindeki cansız varlıklarla sürekli bir iletişim içerisindedir. Ortamdaki ısı, ışık, hava, su, çeşitli hava olayları vb. cansız faktörler burada bulunan canlıların dağılımını, sayılarını, gelişmelerini ve çoğalmalarını etkiler. Ortamdaki su, hava, besin maddeleri ve ışık bitki gelişimi için uygun ve yeterli olmazsa bitki gelişimini sürdüremez. Bu da bitkilerle beslenen kelebek, arı, solucan, karınca,kuş gibi canlıların sayılarının azalmasına neden olur.
Her yerde yetişen bitkiler ve yaşayan hayvanlar aynı değildir. Bitki çeşitliliği, yoğunluğu, gelişimi ortamlara göre çok farklılık gösterir.
Canlıların çoğu solunum yapmak için oksijene dolayısıyla havaya ihtiyaç duyar. Bitkiler ihtiyaç duydukları mineralleri ve suyu topraktan alır. Güneş ışığından da yararlanarak kendi besinlerini üretir. Ürettikleri besinlerin ihtiyaçtan fazlasını çeşitli bölümlerinde depo ederek bitkilerle beslenen hayvanların besin kaynağını oluşturur. Sıcaklık da ışık gibi hem doğrudan hem de neden olduğu hava olaylarıyla dolaylı olarak canlı yaşamını etkileyen faktörlerdendir. Bu cansız çevre faktörlerindeki farklılıklar değişik ortamların oluşmasını sağlamaktadır. Dolayısıyla bu ortamlardaki canlı çeşitliliği ve yoğunluğu da farklılık göstermektedir.
Son Yorumlar