Çiçekli Bitkiler Nasıl Çoğalır ve Büyür?

Çevrenizde gördüğünüz birbirinden güzel renklere sahip çiçekli bitkiler nasıl çoğalıyor ve büyüyor.

Çiçekli bitkilerde eşeyli üreme tohumlarla olur. Tohum yapamayan bitkiler çiçekleri olsa dahi eşeyli üreme olmaz. Bitkilerin üreme organları çiçek üzerindedir. Açık tohumlu bitkilerde erkek çiçek ve dişi çiçek aynı bitkinin değişik dallarındadır.

Böyle çiçeklere tam çiçek veya “erselik” adı verilir. Dut, incir, kavak ve söğüt bitkilerinde erkek ve dişi çiçekler hem ayrı ayrıdır, hem de farklı kökler üzerinde bulunur. Ceviz, fındık, kabak, buğday, mısır, bitkilerde ise erkek ve dişi çiçekler ayrı ayrı çiçeklerdir ama aynı bitki üzerindedir. Bir bitkide erkek ve dişi organlar farklı çiçeklerde oluşuyorsa bunlara eksik çiçek denir.

Çiçekli bitkilerdeki eşeyli üreme çiçek ile olur. Çiçek: Bitkide üreme organlarını üzerine barındıran yapının adıdır.

Çiçekli bitkilerde eşeyli üreme 4 aşamada gerçekleşir.

1- Gametlerin Oluşumu

Gametler mayoz bölünme ile çiçekteki üreme organlarında olur. Çiçeğin erkek organ başçığında mayoz bölünme ile n kromozomlu çok sayıda erkek üreme hücresi (polen) meydana getirilir.

Dişi organ yumurtalığında mayoz bölünme ile embriyo kesesi meydana getirilir. Bu kese içerisinde sekiz tane r kromozomlu hücre meydana gelir. Bunlardan en büyük olan dişi üreme hücresi yumurtadır.

2. Tozlaşma

Erkek organ başçığında oluşan polenin çeşitli sebeplerle dişi organ tepeciğine taşınmasına tozlaşma denir.

Tozlaşmada farklı etkili nedenler vardır. Bunlar; Rüzgâr, Su, Canlılar (İnsan, böcek, kuş)

3. Döllenme

Polen içerisinde haploid (n) kromozomlu iki çekirdek vardır. Bunlardan birisi dişi organ tepeciğinden yumurtalıktaki yumurtaya kadar tüp oluştururken diğer çekirdekte yumurtanın döllenmesine sebep olur. Döllenme neticesinde canlıyı meydana getirecek olan zigot oluşur.

Yumurta + Sperm —9. Zigot mıtoz> Embriyo mltoz> Canlı
(n) (n) (2n)

4. Gelişme

Döllenme sonucu oluşan zigot mitoz bölünmeler sonunda embriyoyu meydana getirir. Embriyo çevresindeki hücrelerde besin depolayarak çeneği meydana getirir. Böylece tohum oluşur.

Bir tohumun dıştan içe doğru yapısında bulunanlar şunlardır.
1. Kabuk
2. Besi doku(Cenek)
3. Embriyo
1. Kabuk: Embriyoyu dış etkilere karşı korur.
2. Çenek: Bu doku embriyonun beslenmesini sağlar. Embriyo, bitkinin yeşil yaprakları çıkıp fotosentez yapıncaya kadar çenekten beslenmeye devam eder.
3. Embriyo: Zigotun mitoz bölünme ile gelişmesiyle meydana gelir. Tohum çimlenirken embriyo mitoz bölünme geçirerek yeni bitkiyi bir bitki oluşur.

Tohumun çimlenebilmesi için , zorunlu şartlar.

a) Su (nem)
b) Oksijen (hava)
c) Sıcaklık
d) Karanlık ortam
Bu şartlar oluştuğu zaman tohum çimlenerek bitkiyi meydana gelir.