Başkanlık Sistemi Özellikleri Nelerdir? Çoğulcu demokrasinin gelişmesinde, başkanlık sisteminin etkisi büyük olmuştur. Bu sistemin doğduğu ve geliştiği ülke Amerika Birleşik Devletleri’dir. Bu sistemin ayırıcı özelliği, halk tarafından seçilen başkanın, yürütme erkini tek başına elinde bulundurması ve güçler ayırımı ilkesinin katı bir biçimde uygulanmasıdır.
Başkanlık sisteminin nitelikleri
a) Başkanlık sistemi, katı bir güçler ayrımı ilkesine dayanır. Yürütme ve yasama erkleri birbirinden kesin olarak ayrılmıştır. yasama Kongre ile yürütme ise, halkın seçtiği Başkan tarafından yerine getirilir.
b) Başkan, yürütme görevini tek başına yerine getirir, Başkan, hem hükümet başkanı, hem de devlet başkanı, görevini yerine getirir. Bakanlık görevini yürütenler, yalnızca doğrudan başkana karşı sorumludurlar.
c) Parlamenter sistemdekinin aksine, bu sistemde yürütmenin yasamayı dağıtması, yasamanın da yürütmeyi düşürmesi olanağı yoktur.
d) Yasama ile yürütme arasındaki ilişkilerde kopukluğu gidermek üzere, bir «denetim ve denge» sistemi vardır. Başkanın bazı işlemleri, örneğin üst düzey yöneticilerinin atanması, Senatonun onayını gerektirir. Bu onaya karşılık, Başkanın da yasama organlarından geçen yasaları veto etme yetkisi vardır.
Latin Amerika ülkelerinde uygulanan başkanlık sisteminin özelliği ise, başkanlık yönetiminin, kolaylıkla kişisel yönetime dönebilmesi, diktatörlüğe kayabilmesidir. Benzer özelliğe Afrika’da uygulanan başkanlık sistemlerinde de rastlanmaktadır. Bunlar üzerinde ayrıca sosyalist ideoloji ve tek parti sisteminin de etkili olduğu görülmektedir. Bunlar, doğrudan doğruya yürütmeyi güçlendirme yolu ile başkanlık rejimini yozlaştıran rejimlerdir.
Burada, Amerika Birleşik Devletleri’nde uygulanan Başkanlık sistemi, örnek olarak alınacak ve kısaca özellikleri belirtilecektir.
Son Yorumlar