Anatole France Hayatı, edebiyatı ve başlıca eserleri, Fransız yazarı (Paris, 1844-Saint- Cyr-sur-Loire, 1924). Bir kitapçının oğlu olan ve delikanlılık çağlarında yazmaya başlayan Anatole France (gerçek adı Anatole François Thibault’dur), 1867’de, Parnasse topluluğuna katılarak ilk kitabı, Alfred de Vigny’yi 1868 yılında yayımladı, Parnasse contemporain (Çağdaş Parnasse) adlı şiir derlemesine birkaç şiiriyle katıldı, ayrıca çeşitli incelemeler yazdı. 1877’de evlenen yazar Sylvestre Bonnard’ın Cinayeti (Le Crime de Sylvestre Bonnard, 1881) adlı romanıyla Fransız Akademisi tarafından ödüllendirildi; 1890 yılında, on dört yaşından beri sürdürdüğü Senato’daki kütüphanecilik görevini bıraktı, 1893’te de karısından ayrılıp Mme de Caillavet’yle birlikte yaşamaya başladı.
BAĞIMLI BİR YAZAR
1896’da Fransız Akademisine üye seçildikten sonra, eski rakibi ve yeni dostu Emile Zola ile birlikte dreyfuscu aydınlar (Bkz. DREYFUS OLAYI) arasında yer alan Anatole France, XX. yy’ın başında sosyalist harekete katılarak bu hareketin yaygınlaşması için konuşmalar yaptı, L’Humanite gazetesinin kurucuları arasında yer aldı (1904). 1914’te ününün doruğundayken savaş üstüne yayımladığı bir yazısı şiddetli eleştirilere uğrayan Anatole France 1921’ de Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazandı.
EDEBİYAT ALANINDAKİ YERİ
Anatole France, siyasal rakibi Maurice Barres gibi üslubu ve düşünceleriyle bir yazarlar kuşağına damgasını vurmuştur (Proust onu, Bergotte adı altında, A la recherche du Itnnps pvrdu [Geçmiş Zamanın Peşinde] adlı yapıtının kişilerindim biri yapmıştır). Bir estet, XIX. yy. sonu Fransız aydınlarının belirgin bir örneği sayılan, zamanını doldurmuş, bitmekte olan bir çağın temsilcisi olarak kabul edilen Anatole France’ın 1920 yılından sonra öncü akımın saldırılarına uğradığı görülür. Üstünde gereğinden fazla çalışılmış, soğuk bir kusursuzluğu bulunan düzyazı üslubundan çok, epikurosçu, kuşkucu ve alaycı anlayışıyla günümüzde dikkati çeken yazarın anlatıları çoğunlukla tabiden ve felsefe kökenli öyküden kaynaklanır.
Tanrılar Susamışlardı (Les Dieux ont soif, 1912), Meleklerin İsyanı (La Revolte des anges, 1914) adlı yapıtla
rıyla Voltaire geleneğine bağlayabileceğimiz Anatole France, bir yeni-klasikçiiik anlayışının savunucusu ve geliştiricisi olmuş ama, seçkin üsluba olan eğilimleri, anlatımda konu dışına çıkma tutkusu nedeniyle gerçek bir yalınlıktan uzak kalmıştır.
Anatole France Başlıca Eserleri
Roman ve öykü: jocaste et le chat maigre (1879); Sylvestre Bonnard’m Cinayeti (Le Crime de Sylvestre Bon- nard, 1881); Thals (1889); L’Etui de nacre (Sedef Kutu, 1892); Les Opinions de jerome Coignard (jerome Coignard’ın Düşünceleri, 1893); Kırmızı Zambak (Le Lys rouge, 1894); Le Puits de Sainte-Claire (Azize Claire’ in Kuyusu, 1895); Epikür’ün Bahçesi (Le jardin d’Epicure, 1895); L’Histoire contemporaine: I. L’orme du Mail; II. I.e Mannequin d’Osier; III. L Anneau d Amethyste; IV. Monsieur Bergeret a Paris (Çağdaş Tarih: I. Gezinin Karaağacı). 897; II. Kamış Manken, 1897; III. Ametist Yüzük. 1899; IV. Bay Bergeret Paris’te, 1901); Pierre Noziere (1899); Histoire comique (Gülünç Öykü, 1903); Beyaz Taş Üzerinde (Sur la pierre blanche); Penguenler Adası (L’île des Pingouins, 1908); Les Contes de jacques Tournebroche (Jacques Tournebroche’un Öyküleri, 1908); Tanrılar Susamışlardı (Les Dieux ont soif, 1912); Meleklerin İsyanı (La Revolte des Anges, 1914).
Özyaşamöyküsü: Dostumun Kitabı (Le Livre de mon ami, 1885); Le Petit Pierre (Küçük Pierre, 1918); La Vie en fleur (Ömrün Baharı, 1923).
Eleştiri: Alfred de Vigny (1868); La Vie litteraire (Edebiyat Yaşamı, 1888-1892); Le Genie latin (Latin Dehası, 1913).
Şiir: Les Poemes dores (Süslü Şiirler, 1873); Noces corinthiennes (Korint- hos Şenlikleri, 1876).
Tarih: Vie de jeanne d’Arc (jeanne d’Arc’ın Yaşamı, 1908).
Anatole France’m ayrıca Vers Les Temps meilleurs (Daha İyi Zamanlara Doğru, 1906), Sur la voie glorieuse (Şanlı Yolda,1916) ve ölümünden sonra yayımlanmış olan Dernieres pages inedites d’Anatole France (Anatole France’ın Yayımlanmamış Son Sayfaları, 1925) adlı çeşitli türde yapıtları vardır.
Son Yorumlar