Abdül Bey Kimdir? (Abdullah Hüsnü) Fraşerili, ünlü arnavut milliyetçisi, Şemseddin Sami’nin ağabeyi (Fraşeri 1839-İstanbul 1892). Berat’lı eski bir aileden olan babası, Yanya’nın Fraşeri kasabasına yerleşti. Abdül Bey, Kırım harbi sırasında babasıyla beraber yunan sınırının korunmasına gönüllü olarak katıldı; bu, milliyetçilik hareketlerine başlangıç tarihi sayılabilir. Sonra kardeşlerinin tahsili için Fraşeri’den Yanya’ya taşındılar. Osmanlı-Rus harbi yenilgiyle bitince (1877-1878), Epir bölgesinin bir kısmının Yunanistan’a, işkodra’da bazı yerlerin de Karadağ ve Sırbistan’a verilmesi istendi. Abdül Bey, bu isteklere karşı gelen arnavut milliyetçilerinin başına geçti. Bu sebeple Berlin kongresine katıldı. Dönüşünde kendi topladığı müfrezelerle Yunanlılara karşı çarpıştı. Aynı zamanda Prizren’de kurulan hükümet taslağında da faal rol aldı. Prizren İttihadı (birliği) denen bu teşekkülün güney Arnavutluk’a mahsus anayasasını meydana getirdi (1878). 1881’de Debre’de yapılan gizli Arnavut toplantısında Osmanlılara hücum teklifi reddedildi ve üç yıldır gerçekleştirmek için çalıştığı muhtar Arnavutluk fikri böylece tahakkuk etmedi.
1881’de Prizren’e giren Osmanlı kuvvetleri, bağımsızlık mücadelesi ileri gelenlerini, bu arada Abdül Beyi de tevkif ederek İstanbul’a gön derdi; mahkeme kendisini müebbet kalebentliğe mahkum etti. 1886’da cezası bağışlandı; bir süre sonra da şehremaneti (belediye) üyeliğine tayin edildi. Latin harfleriyle Amavutçaya mahsus bir alfabe meydana getirmiştir.
Son Yorumlar