Abaza Hasan Paşa Kimdir? ABAZA HASAN PAŞA, Osmanlı veziri (?-Halep 1658). Silahtarlar ocağından yetişti. Sinanzade Mehmed Paşanın mütesellimiyken, Anadolu eşkıyasından Haydaroğlu Mehmed’in üzerine gönderildi ve bu şakiyi İsparta önünde yakaladı; bu başarısı için kendisine Yeni Türkmen ağalığı verildi; ama ocak ağaları karşı gelince, bir yıl sonra, Türkmen ağalığı elinden alındı ve bu yüzden ayaklandı (1651). Üzerine önce Sivas valisi İbşir Mustafa Paşa, sonra Karaman beylerbeyi Katırcıoğlu gönderildi. Ancak İbşir Paşa, Abaza Ağaya yapılan muameleyi beğenmediği için, ocak mensuplarına karşı kendisine yardım etti. Abaza, Konya Aksarayı yakınlarında da Katırcıoğlu’nu bozguna uğrattı, ibşir Paşa ile İstanbul’a doğru yürüdüler. Bu sırada Eskişehir dolaylarını idaresi altına aldı; İstanbul’a mektuplar yazarak isteklerde bulundu. Boynu eğri Mehmed Paşa başkanlığında Eskişehir’e gönderilen bir heyet, sipahilerle yeniçeriler arasındaki anlaşmazlıkları hallederek Abaza’yı isyandan vaz geçirdi ve türkmen ağalığı kendisine yine verildi.
1653’te Türkmenleriyle, Bozulus voyvodası âsi Hasan Ağaya yardım ettiği için hakkında yeniden şikayetler başladı ve sipahilerle İstanbul’a geleceği haberi yayıldı. Fakat İstanbul’a yalnız geldi ve herhangi bir hadise olmadı. Çerkez Derviş Mehmed Paşa onu himayesine alarak valide kethüdalığını teklif etti. Abaza bir süre İstanbul’da kaldı; sonra tekrar Anadolu’ya Yeni il türkmen ağalığına döndü. Kasım 1654’te sadrazam İbşir Mustafa Paşanın daveti üzerine Halep’e geçti; yeni sadrazamın müşaviri olarak İstanbul’a döndü ve Üsküdar tarafında, Anadolu’dan gelen kuvvetlerin başında kaldı. İstanbul’da sadrazamın koruyucusu diye tanındığı halde, bazı vezirlerle arasındaki şahsi meseleler yüzünden İbşir Mustafa Paşanın katli olayına herhangi bir şekilde karışmadı. Sonradan Ibşir’in intikamını almak üzere Anadolu’ya çekildi. Karaman ve Halep valiliklerine tayin edilen Şeydi Ahmed Paşa ile anlaşarak, mansuplarına sahip olabilmesi için ona yardım etti. Yeni sadrazam Süleyman Paşa, Abaza Haşan Ağayı türkmen ağalığından ve Anadolu’dan uzaklaştırmak için, onu Şeydi Ahmed Paşa ile birlikte Boğazhisar (Çanakkale) muhafazasına memur etti. 1656’da sadrazam olan Boynueğri Mehmed Paşa, Abaza Haşan Ağayı, henüz İstanbul’a gelmeden Diyarbakır valisi yaptı. Köprülü Mehmed Paşa ise kendisini Halep’e vali tayin etti (1657); ama Köprülü’nün şiddete dayanan icraatı karşısında, ileride kendisinin de öldürülmesinden korktuğu için, diğer valiler ile birlikte, Mehmed Paşaya baş kaldırdı ve emri altındaki kuvvetlerle Bursa önlerine geldi. Devrin Padişahı Mehmed IV’e Anadolu bizim, Rumeli onların olsun diye haber yolladı. Üzerine gönderilen Diyarbakır valisi Mürteza Paşayı. İlgın önünde bozguna uğrattı (1658). Kendisi mevsim kış olduğu için Ayıntap’a giderek kuvvetlerini oraya yerleştirdi; tek isteği Birecik üzerinden Arabistan’a geçmekti. Fakat bunu başaramadan, Halep’te bulunan serdar Mürteza Paşanın hilesine inandı; adamları ile birlikte, affedileceği ümidi ile Halep’e gitti, Paşa’ya teslim oldu. Mürteza Paşa onu, otuz adamıyle birlikte öldürttü. Hasan Paşanın başı İstanbul’a gönderildi.
Abaza kesimi Kıyfafeti ile ünlü osmanlı veziri Abaza Mehmed Paşanın (öl. 1634) osmanlı erkek giyimine getirdiği yeni bir tarz. Giyimine meraklı ve yakışıklı bir adam olan Abaza Paşa, kaftanlarında, kavuk ve sarıklarında zevkli değişiklikler yapar, başta Padişah Murad IV olmak üzere bu değişiklikler halk tarafından benimsenerek moda olurdu. Abaza kesimi kaftan, abaza kavuk, abaza biçimi sarık giyenler, atlarını da Abaza Paşa gibi süsler ve bu takımlara abazi tarzı raht denirdi.
Son Yorumlar