Abanoz Nedir? ABANOZ (Farsça abnüs, Latince ebenus). Sıcak iklimlerde yetişen diospyros türü ağaçlardan (crassiflora, atrcpurpurea gibi) elde edilen, sert, ağır ve koyu renkli tahtaya verilen ad: Tunç işlemeli küçücük bir abanoz masa üzerinde açık bırakılmış bir kitap gördü (H. R. Gürpınar). Uzun süre su içinde kalarak siyahlaşan ve sertleşen ağaç Ama her ağacı bataklık içinde Amerika’da ve Afrika’da birçok çeşidi vardır. Yetiştiği yer ticari değerini belirtir: Seylan ve Hindistan abanozu. Makassar (Selebes adaları) abanozu. Afrika (Kamerun. Gabon. Mozambik) abanozu, v.d. ince marangozlukta, gömme süs işinde, bıçakçılıkta, fırçacılıkta, siyah piyano tuşları, klarnetler v.b. yapımında kullanılır:
Modern mobilyacılıkta, açık bir zemin üzerine koyu esmer damarlı olan Makassar abanozu hariç, bu ağaçtan pek faydalanılmaz. Avrupa’da az bulunan ve değerli bir ağaç sayılan abanoz, daha XIII. yüzyılda çekmece, yazı takımı, bıçak sapları, dama ve satranç tahtası yapımında kullanılırdı. XIV yüzyılda ince mobilyalar abanozdan yapılmaya başlandı, önemli abanoz eşya ancak XVI. yy. sonunda ortaya çıktı ve yaygınlaştı, ince plakalar haline sokulabilen abanoz ile değerli ve ustaca kaplama işleri yapıldı ve Fransa’da son Valois’ların devri, ince marangozluğun doğmasına yol açtı.
XVII. yy. boyunca abanoz yazıhaneler pek boldu. Bunların en basitleri yalnız kara abanozdan yapılmış, oyma ve silmelerle süslenmiştir; bazıları ise fildişi, kalay ve değerli taşlarla işlenmiştir; ayrıca çekmece ve kanatlar ince resimlerle kaplıdır. XVIII. yy.’da, maun ağacının ithali, abanozun yavaş yavaş terk edilmesine ve sadece bazı gömme süs islerinde, çizgi halinde kullanılmasına yol açtı.
Abanozlaşmak (Ağaç için) Uzun süre suda kalmak veya bırakılmak suretiyle sertleşmek ve siyahlaşmak.
Son Yorumlar