İlk Türk İslam devletlerinde yaşamış devlet adamlarından ve Türk büyüklerinden birini araştırınız.
Kaşgarlı Mahmut
Kaşgarlı Mahmut; Karahanlılar soyundan gelir. Karahanlı Devleti’nin ilk başkenti Balasagun’dur. Devlet, Satuk Buğra Han zamanında Müslüman olan ilk Türk devletidir. Karahanlılar Devleti, 1042 yılında Doğu ve Batı Karahanlı devletleri şeklinde ikiye ayrıldı. Daha sonra ortadan kalktı. Zamanımızda Türkçe, edebiyat dili oldu. İlk defa bir Türk-İslam edebiyatı meydana geldi.
Kaşgarlı Mahmut, XI. yüzyılda yaşadı. 1072 yılında yazmaya başladığı kitabı 1074 yılında bitirdi. Bu kitap “Divan-ı Lügat’it Türk”tür. Kitabında Türk kültürünü Araplara tanıtmaya çalıştı.
Gazneli Mahmut
Gazneli Devletinin kurucusu Alp Tigin’dir. Gazneli Mahmut Sultanlığı zamanında devlet en güçlü dönemlerini yaşadı. Afganlılar Gazneli Mahmut zamanımızda Müslümanlığı kabul ettiler.
Gazneli Devleti, gittikçe güçlenen Selçuklulara karşı yaptığı ünlü Dandanakan Savaşı’nı kaybetti. Daha
sonra Afganistan’ın yerlisi olan Gurlular, devletin varlığına son verdi.
Gazneli Mahmut sadece fetihler ile değil, bilim ve sanata verdiği önemle de anılır. Bu nedenle bilim insanlarını sarayda ağırladı. Onların çalışmalarına büyük destek verdi.
Alp Arslan
Alp Arslan, Anadolu’nun kapılarını Türklere açan komutan olarak tanınır. Hükümdarlığı döneminde büyük bir devlet adamı olan Nizamülmülk’ü vezirliğe getirdi. Ülkeyi bir bayrak altında topladı. 26 Ağustos 1071’de elli bin kişilik bir ordu ile iki yüz bin kişilik Bizans ordusunu bozguna uğrattı. Ünlü Malazgirt Zaferi ile Anadolu’da iskan faaliyetleri başladı. Bundan sonra gazaları devam etti.
Sadece savaşlarla yetinmedi. Bilim insanlarına ve öğrencilerine maaş verdi. Destek oldu. Bayındırlığa
önem verdi ve sulama tesisleri yaptırdı. Yaptığı bir çok işin temelini atan Tuğrul Bey de çok önemli işler başarmıştı. Araplarla Türkler arasında çok iyi ilişkiler kurmuş, Gazneliler ile yaptığı Dandanakan Savaşı’nı kazanmıştı. Tuğrul Bey, yaptıklarıyla daha sonraki Türk devletlerine örnek olmuştur.
Son Yorumlar