Charles de Gaulle Hayatı, Fransız devlet adamı (Lille, 1890- Colombey-les-Deux-Eglises, 1970). Saint-Cyr Askeri Okulu’nu bitirdikten sonra orduya girerek Birinci Dünya savaşma katılan Charles de Gaulle, 1916 yılında Douaumont’da ağır yaralanarak Alınanlara tutsak düştü ve beş kez kaçma girişiminde bulundu. Ateşkes imzalanmasından sonra, Polonya birliklerinin Kızıl Ordu’ya karşı sürdürdükleri savaşa katıldı. 1921’de Saint-Cyr Askeri Okulu’nda askerlik tarihi öğretimiyle görevlendirildi, 1925’te de, Yüksek Savaş Konseyi ikinci başkanı olan mareşal Petain’in kabinesinde görev aldı.
Siyaset ve askeri strateji konularında birçok yazı yazdı ve sırasıyla Le Fil de Iepee (Kılıcın Keskin Ağzı, 1932), Vers I’armee de metier (Meslek Ordusuna Doğru, 1934), La France et son armee (Fransa ve Ordusu, 1938) adlı yapıtlarını yayımlayarak, uzmanlardan kurulu bir ordunun oluşturulmasını ve zırhlı araçların kullanılmasını önerdi. 1937’de albaylığa yükseltilerek bir tank alayının başına getirildi. Mayıs 1940’ta zırhlı birlik komutanı olarak, Montcornet’de ve Abbeville önlerinde yapılan savaşlarda başarı gösterince tuğgeneralliğe getirildi. Haziran 1940’ta, Reynaud hükümetinde Milli Savunma Bakanlığı ve Savaş Bakanlığı müsteşarı olarak görev aldı. Ateşkes anlaşmasına karşı çıkarak 17 Haziranda Londra’ya gitti ve 18 Haziran günü Londra radyosundan Fransızlara seslenerek savaşı sürdürmelerini istedi. General de Gaulle’ün amacı, Fransız Sömürge İmparatorluğu’nun askeri güçlerine dayanmaktı. İngiltere’nin de Gaulle’ü “Özgür Fransızların başkanı olarak kabul etmesinden sonra, Ağustos 1940’tan başlayarak, Çad ve Fransız Ekvator Afrikası, Özgür Fransa’ya katıldı. 1941’de Özgür Fransız kuvvetleri İngilizlerin yanında Lübnan ve Suriye’de savaştılar. 1942-1943 yılları arasında sömürgelerin gitgide desteğini kazanan de Gaulle, ]ean Moulin’i Fransa sınırlan içinde de direnme hareketini örgütlemekle görevlendirdi.
Askeri girişimine siyasal bir nitelik kazandırmak isteyen de Gaulle, Haziran 1943’te, Cezayir’de, Fransız Ulusal Kurtuluş Komitesi’ni kurdu. Komite, Haziran 1944’te Fransa Cumhuriyeti Geçici Hükümetine dönüşerek ağustosta Paris’e yerleşti. Bu arada yeniden oluşturulan Fransız ordusu, Müttefikler’in yanında yer alarak Fransa’nın tam olarak kurtuluşuna katkıda bulunurken, de Gaulle’ün yönetimindeki hükümet de ülkeyi yeniden düzenlemeye, önemli reformlar (ulusallaştırma, toplumsal yasalar, kadınların oy kullanma hakkı) gerçekleştirmeye girişti. Ama, siyasal partilere fazla üstünlük tanıyan IV. Cumhuriyet anayasasını beğenmeyen de Gaulle, Ocak 1946’da hükümet başkanlığından istifa etti. Nisan 1947’de Le Rassemblement du peuple français (Fransız Halkı Topluluğu) partisini oluşturdu ama partinin 1953’te bölünüp başarısızlığa uğraması üzerine, de Gaulle siyaset yaşamından çekilerek anılarını yazmaya başladı: Memoires de guerre (Savaş Anıları, 1954-1959).
Mayıs 1958’deki Cezayir olaylarının yarattığı bunalım sonucu cumhurbaşkanı Coty’nin çağrısı üstüne yeniden iktidara geçen de Gaulle, hükümeti kurmak ve yeni bir anayasa düzenlemekle görevlendirildi. Eylül 1958’de yapılan halkoylamasında kabul edilen anayasayla V. Cumhuriyet kuruldu ve 21 Aralık’ta da general de Gaulle cumhurbaşkanlığına seçildi. Yeni anayasanın çizdiği doğrultuya uygun olarak hareket eden de Gaulle, ülkesinin siyasal yaşamında etkin bir rol oynadı ve hükümetin eylemini kişisel olarak yönlendirdi. Bu etkinliği sırasında da, özellikle yeni de gaullecü parti olan Union pour la Nouvelle Republique’ten (Yeni Cumhuriyet îçin Birlik) destek gördü. Cezayir barışını ele alıp Cezayirlilerin kendi yazgılarını belirleme hakkından söz etmesi, “Cezayir Fransa’nındır” görüşünü savunanlar tarafından büyük tepkiyle karşılandı ama, Ocak 1961’de yapılan halkoyla- masında istediği güvenceyi alan de Gaulle, Mart 1962’de Cezayir’e ba-ğımsızlık tanıyan anlaşmayı imzaladı. Daha sonra birçok Fransız sömürgesine de bağımsızlıklarını verme siyaseti gütmeye başladı.
1964 yılında yapılan seçimlerde yeniden cumhurbaşkanlığına getirilen de Gaulle, bütün gücü elinde tutarak, bir yandan ülkenin çeşitli kuramlarında reformlar yapmaya, bir yandan da Fransa’nın büyük güçler karşısında özerkliğini korumaya çalıştı (Fransa 1966’da NATO’nun askeri kanadından ayrıldı). S.S.C.B., Çin ve Üçüncü Dünya ülkeleriyle yumuşama ve işbirliği siyaseti güttü. Öte yandan, Almanya’yla tam bir uzlaşma içine girdi. Avrupa’nın siyasal açıdan değil, ancak iktisadi açıdan bütünleşebileceği görüşünü ileri sürdü; Fransa’nın Avrupa Ekonomik Topluluğu’na katılmasının da, yalnızca iktisadi açıdan bir katılma olduğunu vurguladı. Dış siyasette başarılı girişimleri olan de Gaulle, iç siyasette, toplumsal, yönetimsel ve bölgesel planlarda öngörülen reformları gerçekleştiremedi ve enflasyonu durduramadı. Mayıs 1968 olayları halkın hoşnutsuzluğunu giderek artırınca, yeni kurulan hükümet bazı yeni önlemler almaya girişti ama, bunlar yeterli olmadı ve Nisan 1969’da, bölgesel yönetim ile Senato reformu konusunda yapılan halkoylaması başarısızlıkla sonuçlanınca, de Gaulle cumhurbaşkanlığından istifa ederek siyaset yaşamından tümüyle ayrıldı ve anılarını yazmayı sürdürdü: Memoires d’espoir (Umut Anıları). îlk cildi 1970’te çıkan bu anıların ikinci cildi tamamlanmadan de Gaulle öldü. General de Gaulle Ekim 1968’de Türkiye’yi ziyaret etmiştir.
Son Yorumlar