Federico Garcia Lorca Kimdir? İspanyol yazarı (Fuentevaqueros, 1899-Granada, 1936).
Çocukluğu babasının Granada çevresindeki topraklarında geçen Federico Garcia Lorca, Almeria Koleji’nde okuduktan sonra, Granada Üniversitesi’nde hukuk ve edebiyat öğrenimi gördü. Castilla’yı baştan başa dolaştığı bir gezi sonunda İmpresiones y Paisajes’i (İzlenimler ve Manzaralar, 1918) yazdı (incelemeler, makaleler ve düzyazı şiirlerden oluşan bu yapıtta Garcia Lorca’nın yaratıcı dehasının henüz Machado ve Azorin’ in etkisi altında olduğu görülür). 1919 yılında Madrid’e yerleşerek Salvador Dali ve Luis Bunuel’le dostluk kurdu.
Federico Garcia Lorca
“ÇİNGENE ROMANSLARI’’
Artık Garcia Lorca’nın önünde coşkulu bir dönem açılmıştı. Şiirler, türküler yazdı, kukla tiyatrosuyla ilgilenip bu tür için bir oyun kaleme aldı: El Retablillo da don Crislobal (Don Cristobal’in Mihrap Arkalığı).
Madrid’de 1920’de sahnelenen ilk tiyatro oyunu El Malaficio do la Mariposo (Kelebeğin Uğursuz Büyüsü) başarısızlığa uğradı. Daha sonra Canciones’i (Türküler, 1927), Mari- ana Pineda (1927) adlı dramı ve 1924- 1927 yılları arasında yazdığı şiirlerinden oluşan ve büyük ilgi gören Romancero Gitano’yu (Çingene Romansları, 1928) yayımladı. Köylü kökenine bağlı kalan Garcia Lorca, işleyeceği konuyu, sözlü geleneğin kapsadığı efsane ve inanç yığınından çekip çıkarmasını bilmiştir. Romancero Gifano’da, çingenelerin yaşamını anlatırken, Endülüs’ün bahçelerini, değişik görüntülerini, gölgeyi, ayı, melekler dünyasını, vb’ni işlediği görülür.
Garcia Lorca’nın A.B.D’ne Yolculuğu
1930’da A.B.D’ne giden Garcia Lorca bu ülkeden, en güzel kitaplarından birini yazmış olarak döndü: Poeta en Nûeva York (Ozan New York’ta) [bu
kitap 1940’ta yayımlanabildi]. New York’un büyüleci etkisi altında kalarak yazdığı WaJt VVhitman’a Od’da söz konusu kenti dile getirirken bir İspanyol yazarı olduğunu da gizlemedi. Başdöiıdüren bir esinle yazdığı Harlem Kralına Od’da, kutsal bir dansta kişinin kendinden geçmesi gibi bir çılgınlık düzeyine yükseldi, şaşırtıcı ve göz kamaştırıcı imgele-riyle bu yapıtına alışılmadık bir yücelik kazandırdı.
LA BARRACA’YI YÖNETİMİ
A.B.D’nden dönüşünde, gezici bir üniversite tiyatro topluluğu olan “La Barraca’yı yönetti ve ülkesinin en ıssız köşelerindeki köylere giderek Lope de Vega, Calderon, Cervantes gibi yazarların yapıtlarını tanıttı. Bu tiyatro turneleri, onu ilerde ün kazanacak olan çeşitli oyunlar yazmaya yöneltti: Kanlı Düğün (Bodas de Sangre, 1933); Yer ma (1934); Don Rosita la SoJtera (İhtiyar Kız Don Rosita, 1935); Bernarda Alba’nın Evi (La Casa de Bernarda Alba, 1936). Ağustos 1935’te İgnacio Sanchez Mejias İçin Ağıt’ı (Llanto por İgnacio Sanchez Mejias) yazdı, Ağustos 1936’ da her yıl olduğu gibi Granada’ya döndüğünde Franco’nun sivil muhafızları tarafından tutuklandı ve hiçbir siyasal etkinliğe katılmadığı halde, 19 Ağustos 1936 sabahı kurşuna dizilerek öldürüldü.
Son Yorumlar