Fransa Sanayisi, Sanayilerin coğrafi dağılımı XIX. yy’dan bu yana hiç değişmemiştir; Kuzey, Kuzeybatı, Paris ve Lyon bölgeleri büyük sanayi bölgeleridir. Bununla birlikte, enerji ve hammadde kaynaklan değiştiğinden, XIX. yy’dan kalma sanayi kolları gerilemektedir. Kömür üretimi, dokuma sanayisi ve düşük kapasiteli Lorraine demir yatakları üstüne kurulan demir-çelik sanayisi için durum böyledir. Doğal zorunluluklardan doğan ve yeni enerji kaynaklarını (petrol, gaz) kullanan yeni sanayi kolları ortaya çıkmaktadır.
Bu arada enerji kaynaklarının dağılımında büyük değişiklikler görülmüştür; petrol ürünlerinin tüketimindeki artışın da bunda büyük etkisi olmuştur. Fransa’nın, yeterli enerji-kaynakları yoktur; bu nedenle yabancı ülkelere başvurmak zorundadır. Ülkenin başlıca enerji kaynağı 1975’e kadar kömürken, o tarihten sonra kömür üretimi büyük bir hızla çökmüş ve son kömür ocakları da 1990’da kapanmıştır. Güneybatıdaki petrol yataklarından elde edilen ürün çok yetersiz kaldığından, petrolün büyük bölümü Ortadoğu’dan, Cezayir’den ve Venezuela’dan satın alınır. Rafineriler Aşağı Sen, Berre gölü ile Lyon ve Strasbourg bölgelerindedir. Ham petrol, bir petrol boru hattıyla Berre gölünden Strasbourg’a, oradan da Almanya’ya taşınır.
Lacq yataklarındaki doğal gaz kaynakları önemli olmakla birlikte, Cezayir’den ve Hollanda’dan doğal gaz satın alma zorunluluğu doğmaktadır. Elektrik tüketimi sürekli olarak artış gösterdiğinden, Fransız hidroelektrik tesisleri, çok sayıdaki dağlar ve bol yağışlar sayesinde oldukça önemlidir. Başlıca santrallar Alpler’de, Pireneler’de ve Massif Central’dedir. Rance’ta gelgitle çalışan fabrika, bu üretimi tamamlar. Termik santrallar elektrik enerjisinin önemli bir bölümünü sağlar (bunlar kömürle çalışırlar ve büyük tüketim merkezleri ile limanlara yakın yerlerde kurulmuşlardır; en yenilerinde fueloil kullanılır). Nükleer enerjiyse 1988’de enerji üretiminin % 23’ünü oluştururken büyük bir gelişme göstermiş ve 1992’de 300 milyar kW,s üretimle, ülkenin başlıca enerji kaynağı haline gelmiş, böylece ülkenin enerji bakımından dışa bağımlılığı, önemli öçüde (1970 yıllarında % 75 oranından, 1992’de % 50’ye) azalmıştır.
TEMEL SANAYİLER. Sanayi kesimi etkin nüfusun % 29’undan yararlanır. Temel sanayiler arasında en önemli yeri tutan aemir-çelik sanayisi Lorraine’de ve Nord bölgesinde yerleşmiştir. Ama gitgide Dunkerque ve Fos-sur-Mer gibi dışalım merkezlerine yakın yerlerde, su üstünde bir yerleşim seçme yoluna gitmektedir. Fransa’nın en önemli demirsiz maden filizi, alüminyum üretiminde kullanılan boksittir. Çok geniş çapta elektrik gereksinmesi nedeniyle alüminyum sanayisi Alpler’de ve Pireneler’in eteklerinde yerleşmiştir. Pechiney-Ugine-Kuhlmann şirketi alüminyum tekelini elinde tutar. Fransa, kimya sanayisinde dünyada 5. sırada yer alır. Bu kolda büyük bir çeşitlilik göze çarpar; üretim birçok kategoriye ayrılır: Gübre gibi doğrudan doğruya kullanılan ürünler; azot ve potastan yola çıkılarak elde edilen ürünler; deterjanlar; çeşitli ilaçlar; dokumacılıkta hammadde olarak kullanılan yarı işlenmiş ürünler; plastik maddeler, imalat metalürjisinde, gemi yapımı gibi, düşük ücretle işçi çalıştıran ülkelerin (Japonya) rekabeti ve gitgide daha büyük gemi yapımına gidilmesi nedeniyle, pazarın daralması yüzünden durgunlaşan dallar bulunmakla birlikte öbür dallar gelişme içindedir. Fransız otomobil sanayisi araba üretiminde dünyada 4. sıradadır; son derece yoğun biçimde gruplaşmıştır ve üç büyük firma, binek arabalarının % 98’ini üretmektedir: Renault; Peugeot-Citroen; Chrysler-France. Dokuma sanayisi, iç pazardaki daralma ve Üçüncü Dünya ülkelerinin rekabeti yüzünden eskimiş ve güçlükler içinde olan bir kesimdir. Eski aile şirketleri yapılarında yeniliklere gidilmekte ve gruplaşmalar artmaktadır. Ülkede pamuk sanayisi başta gelir; yün sanayisinde çeşitli ve nitelikli bir üretim vardır; Lyon, yapay ve sentetik iplik işçiliğini benimsemesiyle ipekçiliğin merkezi olmayı sürdürmektedir. Kentlerin oluşturduğu pazarların etkisiyle, besin sanayisi de gelişmiştir.
Son Yorumlar