Demokratik yönetim anlayışının Avrupa’daki gelişimi büyük halk mücadelelerine sahne olmuştur. Türklerde ise böylesine zorlu mücadeleler yaşanmamıştır. Bunun nedeni ile ilgili bir değerlendirme yapınız.
Demokrasinin Gelişim Kronolojisi
1600’lü yıllarda demokratik yönetim anlayışında daha hızlı gelişmeler yaşanmaya başlanmıştır. 1689 yılında İngiltere Haklar Bildirgesi imzalandı. Bu belge ile serbest seçimler ve mecliste ifade özgürlüğü sağlandı. Bu dönemlerde yaşayan düşünürler, güçler ayrılığı (yasama, yürütme, yargı) ilkesini, özgürlük, eşitlik ve kardeşlik gibi konuları Avrupa kamuoyunun gündeminde tutmakta başarılı oldular. 1776 yılında Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi, demokrasi konusunda somut bir adım oldu.
1789 yılında Fransız halkının elde ettiği hak ve hürriyetler, demokrasi tarihinin önemli aşamalarından birisi olmuştur.1800’lü yıllarda Avrupa’da sanayileşmenin hızlanması yeni bir sınıf ortaya çıkarmıştır. Bu sınıf, işçi sınıfıdır. İşçilerin hakları ile ilgili gelişmeler de demokrasi ve insan haklarındaki gelişmeler içerisinde değerlendirilebilir.
1900’lü yıllarda Avrupa’daki yönetim anlayışında hızlı gelişmeler oldu. 1945 yılında diktatörler II. Dünya Savaşı sonucunda yenildi. Demokrasi, Avrupa’da ve Japonya’da güçlendi. 1948 yılında kabul edilen Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi ile özgürlükler belirlendi, köleliğin imkânsızlığı vurgulandı. Doğal insan hakları ile birlikte, siyasi ve toplumsal haklar düzenlendi. 1989 yılında Almanya’yı ikiye ayıran Berlin duvarının yıkılmasıyla demokrasi daha da güçlendi.
Demokrasi mücadelesi ülkemizde geniş halk kitleleri ile değil, yönetenlerin biçimlendirmesi ile yapılmıştır. Osmanlı son döneminde aydınların bir takım girişimleri olsada, bu Avrupa’da ki gibi geni kitlelere yayılmamıştır. Bunun sebebini teknoloji, ekonomik gelişmelere ve kültürel ögelere bağlayabiliriz.
Teknolojinin gelişimi matbaanın icadı ile, özgürlükçü fikirler Avrupa’nın her yerine kısa zamanda yayılmış ve etkili olmuştur. Bu gelişme Kilisenin etkisini kırmıştır. Osmanlıda ise matbaa çok geç gelmiş, dinsel anlayış etkisi ile özgürlük anlayışı gelişememiştir.
Teknoloji ve bilimin gelişmesi Avrupa’da sanayinin gelişmesine ve işçi sınıfının doğmasına sebep olmuştur. İşçi sınıfının istek ve talepleri, demokrasinin gelişmesine katkı sağlamıştır. Osmanlıda işçi sınıfı görmek mümkün değildir.
Türklerin eskiden beri gelen kültürel yapısı, yönetime isyan etmemek üzerine kuruludur.
Son Yorumlar