Epoksit Nedir? Hazırlanması ve Uygulama Alanları

Epoksit, Kesintisiz bir zincirdeki iki karbon atomuna bağlı bir oksijen atomun­dan oluşmuş bileşik.

Epoksit, halkasının uzunluğu ora­nında kararlı olan, halkalı bir eteroksittir.
HjC      CH 2:
Nitekim, tetrahidrofüran _H;(l J._H> ya da a – epoksit ve tetrahidropiran HıC CHa HzC CH₂ O ya da 6 -epoksit kararlıdırlar (tet­rahidrofüran, organik bireşimde kullanılan ve bazı elastomerlerin önemli monomeri olan bütadiyen katalizör aracılığıyla suyu giderilebilen bir çözücüdür). P-epoksitler ,CH, ;chr’ daha az kararlıdırlar; ama üçgen halkalarının (kararsızlığından ötürü, keton ya da aldehitler halinde izo­merleşen a -epoksitler r-ch-ch-r’o daha önemli bileşiklerdir. Bunlar etilenik oksitler ya da doymuş hidrokarbonların türevleri sayıla­bilir. Dolayısıyle ch₂-ch, a-epoksi-‘o etan ya da etüçn oksittir.

Hazırlanması ve Uygulama Alanları

Epoksitler, etilenik hidrokarbonla­rın yükseltgenmesiyle, özellikle deglikol halohidrinlerine sodyum hidroksit ya da potasyum hidroksit etkisiyle hazırlanırlar: Bunlar uçucu sıvılardır. Nitekim etilenoksit, 12°C’ta kaynar. Etilenin doğrudan yükseltgenmesi sonucu elde edilen bir temel bileşiktir. Hareketli hidrojenli maddelerin, organometal bileşiklerinin ve azotlu bazların katılmasına olanak sağlar. Bu tepkimelerin ürünlerinin, biri her zaman alkol işlevi olan, birçok işlevi vardır. Su katılması sonucu, CH2OH – CH₂OH etilen glikol verir. Bu madde, donmayı önleyici olarak kullandır ve tereftalik asitle polikondansasyonu, dokuma lifi üreti­minde kullanılan bir polyester (tes­cil edilmiş adı tergal) oluşturur. Hidroklorür asidi etkisiyle, CH₂OH – CHCI klorhidrin oluşur. Bu madde, organik bireşimlerin, özellikle de epoksi reçinelerinin aracısıdır. Amonyak etkisi etanolaminleri ve­rir. Hidrosiyanür asidi, akrilik nitrile ( CH₂ = CH – C = N) yol açar; bunun bütadiyenle, vinilik bileşiklerl’e, aldehitler ya da ketonlarla polikondansasyonu, kauçukların, yapay dokumaların ve metakrilik reçinelerin üretilmesini sağlar. Etilenoksitin, bir alkole katılmasıysa, plastikleştirici madde ve sanayi çö­zücüsü olan R-0-CH2-CH2OH bileşiklerinin hazırlanmasını sağlar. Bu katılmanın yağh bir alkol üstün­de yinelenmesi, eter işlevleri içeren ve bir alkol işleviyle sonuçlanan, iyonik olmayan sentetik deterjan olarak kullanılan uzun zincirlere yol açar, a- ve p- epoksitlerin en yaygın kullanım alanı, epoksi re­çinelerinin üretimidir (epoksit ole­finler ve glisidik eterler).

Hadi Paylaş!