Mekong, Güneydoğu Asya’da ırmak. Uzunluğu 4 500 km (kollarıyla birlikte 810 000 km2’lik bir alanı akaçlar) olan Mekong ırmağı Doğu Tibet’ten doğar. Çok sayıda ivinti yeriyle kesilmiş derin boğazlarla Çin Yunnanı’m aştıktan sonra Birmanya ile Laos arasında sınır oluşturan Mekong ırmağı, Tayland’dan ayırdığı Laos’un içinden geçtikten sonra, Kamboçya’yı (ya da Kampuçya) aşar ve kıyı akıntılarının etkisiyle güneybatıya doğru yön değiştiren geniş bir deltayla Vietnam’ın güneyinde Güney Çin denizine dökülür.
Phnom Penh’in yukarısındaki, suların alçaldığı dönemde saniyede 15 000 – 16 000 m olan ortalama debisi, yağmur mevsimi boyunca mayıs ayından ekime kadar saniyede 60 000 m3’e yükselebilir.
Irmağın çığırı, aşılması olanaksız ivinti yerleriyle ayrılmış akarsu ulaşımına elverişli kesitlere bölünmüştür: Bunlar Ksieng Lap’m yukarısındaki yukarı kesit ile Vientiane kesitidir. Daha sonra, art arda Kemmarat ivinti yerleri, Khöne çağlayanları, Preapatang ve Sambor ivinti yerleriyle kesilen ırmak tehlikeli bir durum alır.Kratie aşağısındaki alt kesit 2 000 – 3 000 t’luk gemilerin geçmesine elverişlidir. İç bölgelere ulaşım açısından elverişsiz bir yol olan Mekong’dan, kıyı halkı gene de değişik biçimlerde yararlanır. Laoslular, çeltik tarlalarını sularlar, balıkçılık yaparlar ve özel tekneleriyle aşağı kesime kadar inerler. Ama gerçekte özel bir olay sayesinde Mekong’dan en çok yararlananlar Kamboçyalılardır: Sulann yükselme zamanında, ırmak, sularının büyük bir bölümünü Phnom Penh’in kuzeybatısında yer alan, 3 000 km2’lik bir göl olan Tonle Sap’a ters yönde akıtır; bu durumda göl 10 000 km2’yi geçen bir alana yayılır ve burada suların çekilmesi sırasında avlanması kolay olan çok miktarda balık toplanır; bu yöntemle tutulan yıllık balık miktarı, 100 000 t’dan fazladır. Vietnam’da, delta, Ho Şi Minh (eski Saygon) yerleşim bölgesinin yiyecek gereksinimini karşılayan zengin bir çeltik ekim alanını oluşturur. Aslında bu ırmak, gemi işletmeciliğinde olduğu kadar sulama ya da hidroelektrik enerji üretiminde de çok daha önemli yararlar sağlayabilir; bu da ırmağın içinden geçtiği ülkeler tarafmdan ortaklaşa gerçekleştirilecek bir düzenleme programı gerektirmektedir.
Son Yorumlar