Fransız yazarı Maurois (Elbeuf, 1885-Neuilly, 1967).
Asıl adı EmileHerzog olan Andreîvlaurois, Rouen Lisesi’nde başarılı bir öğrenim gördü ve bu okulda felsefe öğretmeni Alain’in görüşlerinden etkilendi. Daha sonra babasının dokuma fabrikasını yönetmeye başlayan Maurois, Birinci Dünya savaşı sırasında İngiliz ordusunda irtibat subayı olarak çalıştı. Bu dönemde İngiliz subaylarıyla kurduğu bağlantılarda edindiği izlenimleri ilk kitabı Les Silences du colonel Bramble’da (Albay Bramble’ın Susmaları, 1918) ince bir gülmece anlayışıyla ve kusursuz bir anlatımla dile getirdi. Bu yapıtın elde ettiği başarı Maurois’nın yazarlık mesleğini belirledi: Nitekim fabrikadaki çalışmalarım bırakarak kendini bütünüyle edebiyata verdi. 1919’dan başlayarak ruh çözümlemelerinin yer aldığı, ölçülü, yöntemli bir düşünce anlayışıyla ve klasik, işlenmiş bir üslupla kaleme alınmış romanlar yayımladı: M ange, ni bete (Ne Melek, Ne Hayvan, 1919); romanlarıma en derini olan Bernard Quesnay (1926); romanlarının en duyarlısı olan İklimler (Climats, 1929); Aile Çevresi (Le Cer- cle de tamille,1932), Mutluluk İçgüdüsü (L’İnstinct du bonheur, 1934); vb. Roman yazmaya ağırlık verdiği dönemde, felsefi nitelikli öyküler, “önce- leme öyküleri” diye adlandırabileceğimiz anlatılar da yazdı: Me’ipe ou la Delivrance (Me’ipe ya da Kurtuluş, 1926); Le Peseur d’âmes (1931); Düşünceleri Okuyan Makine (Machine â lire les pensees, 1943); Les Mondes impossibles (Olanaksız Dünyalar, 1947). Kimi edebiyat tarihçileri ve eleştirmenleri tarafından romanlarından daha başarılı bulunan bu yapıtlarında, çok yakından tanıdığı İngiliz edebiyatının (Svvift’ten Wells’e„ Sterne’den Huxley’e) etkileri açıkla görülür.
Maurois bir tarih yazarı olarak da önemli sayılabilecek yapıtlar vermiştir. Bu türdeki kitapları arasında özellikle şunlar sayılabilir: İngiltere Tarihi (Histoire d’Angleterre, 1937); Amerika Birleşik Devletleri Tarihi (Histoire des Etats-Unis.l943) Histoire parallele des Etats – Unis et de 1 ’Ü.R.S.S. (A.B.D ile S.S.C.B’nin Koşut Tarihi, 1962; S.S.C.B’yle ilgili bölüm Aragon tarafından yazılmıştır).
Ayrıntıyı araştırma, bütünü inceleme ve bir bireşime varma tutkusu Mau- rois’yı ayrıca siyaset adamlarının, ünlü yazarların yaşamlarını incelemeye yöneltti: Ariel ou la Vie de Shelley (Ariel ya da Shelley’in Yaşamı, 1923); La Vie de Disraeli (Disraeli’nin Yaşamı. 1927); Byron (1930); Lyautey et Tourgueniev (Lyautey veTurgenyev, 1931); Voltaire (1935); Edouard VII (Edvvard VII, 1937); Chateâubriand (1938); Proust (1949); Lelia ou la Vie de George Sand (Lelia ya da George Sand’m Yaşamı, 1952); Olympio ou la Vie de Victor Hugo (Olympio ya da Victor Hugo’nun Yaşamı, 1954); Les Trois Dumas (Üç Dumas, 1957); Ma- dame de La Fay ette (1961); Promethee ou la Vie de Balzac (Prometheus ya da Balzac’ın Yaşamı, 1965). Andre Maurois 1938’de Fransız Akademisi’ne üye seçilmiştir.
Son Yorumlar