Derviş Nedir? Kimlere Denir? Farsça bir kelime. Kapı arayan, dilenci anlamında. Çeşitli anlamları şöyle: Bir tarikata bağlanmış, onun törelerini, kurallarını benimsemiş kimse. Yoksulluğu, çilekeşliği benimsemiş kimse. Herşeyi hoşgörü ile karşılayan, alçakgönüllü, uysal, sakin adam. Sufi, mutasavvıf gibi anlamlara gelir.
Derviş kelimesi, önceleri bir şeyhin terbiyesine giren mürid manasında iken, zamanla mürid veya şeyh olsun, tarikat mensubu olan herkese derviş denir olmuştur. Mütevazi, arif, kanaatkar ve rahat düşünceli kimselere de Derviş meşrep denir.
Tarih içinde, bulundukları şartlar, bölgeler ve devirlere göre, değişik derviş tipleri olduğu bir gerçektir. Pısırık görünüşlü, tekkelerin vakıfları ile geçinen pasif derviş zümreleri olduğu gibi; son derece aktif savaşçı dervişler de vardır. Ve bizim tarihimizde bunlar önemli yer tutarlar.
Anadolu’nun fethi sırasında, baş açık, ayak yalın, herhangi bir maddi zırha tenezzül etmeksizin, muharebelerde en ön saflarda çarpışan derviş örneklerine Gazavatname ve Menakıbname isimli eserlerde bolca rastlanır.
Osmanlı Devleti’nin kuruluşu sırasında ve Rumeli’nin fethinde de Alperenler denen bu savaşçı dervişler büyük hizmetler görmüşlerdir. Bunların ordulardan evvel sınır bölgelerine gelip zaviyeler kurduğu, bağ bahçe işiyle meşgul olduğu, güçlerine göre muharipler beslediği, gelip geçenleri misafir ettiği, zaviyelerinde padişahları bile ağırladıkları ve onlara çevrenin stratejik yapısı hakkında bilgiler verdiği bilinmektedir.
Son Yorumlar