Macar kökenli AvusturyalI besteci (Dicsöszentmarton [günümüzde Tirnaveni, Romanya), 1923). Budapeşte’deki Liszt Akademisi’nde öğrenim gördükten sonra aynı kuruluşta ders veren (1950-1956) György Ligeti, daha sonra Macaristan’dan ayrılarak (1956) Köln’deki Elektronik Müzik Stüdyosu’nda çalışmaya başladı ve burada ilk önemli yapıtlarını oluşturdu (4 pistli magnetik band için Eklemleşme, 1958). 1961’de Atmosferlerle, vurmalı çalgılara yer verilmeyen büyük orkestra için, tema özdeğinden nerdeyse tümüyle yoksun olan “noktacı” kurguda (yapıda değil) bir dizi besteye başladı: Org için Volumina (1962); çalgı eşliğinde olmayan l6 insan sesi için Lux Aeterna (1966); büyük orkestra için Lontano (1967); vb. Yapıtları arasında yeni-dadacı doğrultuda olan 100 metronom için Senfonik Şiir (1962) adlı bir parçaya da yer veren Ligeti, ayrıca “tiyatro- müzikal" parçalar da besteledi (Serüvenler, 1962-1963); bunları, Atmosferler, Volumina, vb. yapıtlarından üslup açısından büyük ölçüde ayrılan Yeni Serüvenler (1966) izledi. Daha sonra Ligeti, sürekli ve dural bir biçimde gerçekleşip gelişen ses düzenlemelerine girişti (klavsen için Continuum, 1968), ama bu arada bazı parçalarında (Requiem, 1963-1965) her iki önemli beste üslubunun biçimsel bireşimini yapmaktan da geri kalmadı. Öte yandan, oda müziği çalgı yazımına da bir yenilik getirmeye çalıştı (13 çalgıcı için Oda Konçertosu, 1969-1970). Ligeti’nin San Francisco Polyphony (1974) adlı yapıtı ilk olarak Fransa’da yorumlandı. Sanatçı o tarihten sonra çalışmalarını yoğun biçimde sürdürdü: Koro İçin Üç Fantezi (1982); Macar Etüdleri I, II, III (1983); Piyano Konçertosu (1986- 1988); piyano için Etüdler VII-VIII (1989); Keman Konçertosu (1990).
Son Yorumlar