Kabakulak virüsünden (miksovirüs grubundan) kaynaklanan mikrobik, iltihaplı, bağışıklık kazandıran bulaşıcı hastalık.
Kulakaltı bezlerinin şişmesiyle kendini gösteren kabakulağa kulakaltı bezi iltihabı adı da verilir.
Bir hastayla doğrudan ilişkiyle ya da yutak-burun salgıları bulaştırılmış eşyalar aracılığıyla başkasına geçirilen kabakulak bir çocukluk ve ergenlik dönemi hastalığıdır.
İki ile üç haftalık bir kuluçka döneminden sonra ortaya çıkan bazı ön belirtiler hastalığın habercisidirler: Bu belirtiler hafif ateş, baş ağrıları, sindirim bozuklukları, özellikle de alışılagelen üç bölümde (şakak kemiği mememsi çıkıntısı, şakak-çene kemiği eklemi ve çene açısı) belirginleşen kulakaltı bezi ağrısıdır. Daha sonra, önce tek yanlı, sonra hemen hemen sürekli olan çift yanlı kulakaltı bezi şişliği görülür. Şişlik derecesi, hafif şişlikten başa armut görünümü veren anormal derecede şişliğe varıncaya kadar değişiklik gösterir. Enfeksiyon belirtileri, küçük bir lenf düğümü hastalığı (adenopati), hafif bir ağız mukozası ve dişeti iltihabı (stomatit), ağız kuruluğu, tükürükte görülen değişiklikler ve bazen de çenealtı bezlerinde hafif şişkinlik biçiminde ortaya çıkar. Sekiz ile on gün sonunda, bu belirtilerin şiddetlerinin azalmasıyla hasta nekahet dönemine girer.
Kabakulak erişkin erkekte, erbezleri iltihabı (orkit) gibi önemli bir ihtilata yol açar. Genellikle tek yanlı, seyrek olarak da çift yanlıdır; erbezlerinin körelmesine ve kısırlığa neden olabilir. Yumurtalık iltihabı (ovarit), pankreas iltihabı (pankreatit), beyin zarı iltihabı (menenjit) ve romatizma da hastalığın daha az raslanan öbür ihtilatlarıdır.
Koruyucu tedavi, hastanın yaklaşık 21 gün süreyle ayrı tutulmasını ön görür. İyileştirici tedavi yalındır; sıcakta ve yatakta dinlenme, burun, ağız ve kulakların mikroplardan arındırılması, gerekli ağrı kesicilerin kullanılmasından oluşur.
Orkit durumunda erbezlerinin hareketsizleştirilmesi ve kesin olarak yatakta dinlenme önerilir. Ağır vakalarda, hastaya gamaglobülinler şırınga edilir ve kortizon tedavisi uygulanır. Kabakulağa karşı aşı da yapılabilir.
Son Yorumlar