Transformatör, iki ya da daha fazla elektrik devresini elekromanyetik indüksiyon sistemi ile birbirine bağlamaya yarayan elektrik devre elemanıdır. Bir elektrik devresindeki enerjiyi başka bir elektrik devresine elektronik manyetik alan aracılığı ile aktarmak için kullanılmaktadır. Aynı zamanda transformatörler belirlenmiş gerilim ve akım değerlerinde değişiklik yapma imkanı sunmaktadır. Bir transformatör en basit şekli ile birbirine yakın bir şekilde koyulmuş olan iki sargıdan ibaret olarak kurulmaktadır. Eğer bu iki sargı demir levha üzerine sarılmış ise buna demir çekirdekli transformatör adı verilmektedir. Ancak demirsiz plastik tüp gibi bir çekirdeğe sarılmış durumda ise hava çekirdekli transformatör adına almaktadır.
Transformatörlerin kullanım amacı ise bir elektrik devresinden geçmekte olan voltaj ve akımı düşürmek ya da yükseltmek için kullanılmaktadır. Elektronik alanındaysa farklı devrelerdeki yükselticileri birleştirmek, doğru akımı yüksek alternatif akıma çevirmek ve belirli bir frekans değerine sahip dalgaları iletmek amacı ile kullanılmaktadır. İzolasyon amacı ile kullanıldığı gibi bazı durumlarda kondansatörler ve dirençler ile birlikte kullanılmaktadır. Ölçü aletleri için özel transformatörler kullanılmaktadır. Voltajı değiştirmek özellikle elektrik enerjisini üretildiği yerden çok daha uzak noktalara taşımak amacı ile kullanılmaktadır. Gerilimi örnek vermek gerekirse 230.000 volta ya da daha yüksek bir değer yükselterek iletim esnasında ihtiyaç duyulan kabloların ağırlığı oldukça azaltılmaktadır.
Tranformatörlerin oldukça geniş bir kullanım alanı bulunmaktadır. Evlerdeki kapı zilleri, radyo ve teyp gibi araçların çalışabilmesi için 220 voltluk bir elektrik gerilimini 8, 10 ya da 12 voltluk bir elektrik gerilimine düşürmek için alçaltıcı transformatörler kullanılmaktadır. Kaynak makineleri için kullanılan transformatörlerde sekonder sargı sayısı primer sargı sayısından daha azdır. Bu sebeple sekonder sargıdan elde edilen akım şiddeti çok yüksek olması nedeni ile ısı enerjisi ile birlikte kaynak yapmak mümkün hale gelmektedir. Eğer sekonder sargı tek bir sarımdan oluşuyor ise oldukça yüksek bir akım şiddeti elde edildiği için metal parçaları ergitebilmektedir. Bu durum ise indüksiyon fırınlarının en temel prensibini oluşturmaktadır. Bununla birlikte transformatörler pek çok farklı alana yayılmış bir kullanım alanı sunmakla birlikte hemen her elektronik cihazın içinde bulunmaktadır.
Son Yorumlar