Yenilenebilir ve Yenilenemez Enerji Kaynakları nelerdir?

İnsanoğlu enerji kaynaklarına her zaman ihtiyaç duymaktadır. İnsanoğlunun son birkaç yüzyılda bilimde ve sanayide kaydettiği başarılar insanda enerji kaynaklarına yoğunlaşma ihtiyacı doğurmuştur.Enerji ihtiyacını karşılamak için   gerek doğal yollardan gerekse teknolojinin sunduğu imkanlar doğrultusunda yapacakları işlerde kendilerine enerji sağlayacak kaynaklar bulmuşlardır.Bu
enerji kaynakları 2’ye ayrılmaktadır. Bunlar yenilenebilir ve yenilenemez enerji kaynaklarıdır

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI

Yenilenebilir enerji kaynakları enerjilerini güneşten almaktadır. Bu enerji kaynaklarının tükenmeyeceği yani en azından çok uzun bir süre bitmeyeceği düşünülmektedir. Yenilenebilir enerji kaynakları çevreye zarar vermez.Doğal yollar ile sürekli kendini yenilemektedir. Bunlar; hidroelektrik enerji, rüzgar enerjisi, jeotermal enerji, güneş enerjisi, biokütle enerjisi, dalga enerjisi, hidrojen enerjisidir.

Hidroelektrik enerjisi ile nehirlerde kurulan barajlar sayesinde suyun hareketinden enerji üretilmektedir.En temiz enerji kaynaklarından biridir.Bu santralin kurulabilmesi için debisi çok bir akarsu ve eğimli bir arazi şarttır.

Rüzgar enerjisi, rüzgarın hareket enerjisinden yararlanarak üretilmektedir.Rüzgarın çok olduğu alana rüzgar gülleri konur ve enerjisini rüzgardan alarak çarklar çalışır. Bu enerji kaynağının kurulabilmesi için temel şart bölgenin rüzgarlı olmasıdır.

Jeotermal enerji, yer altında magmadaki sıcaklık ile yeraltı sıcak sularından ve buhardan elde edilmektedir.Bu enerji kaynağını kullanabilmek için arazinin jeolojik zamanının genç olması gerekir.

Güneş enerjisi bugün hemen hemen her alanda kullanılır. Evlerimizden başlayarak işyerlerine kadar birçok alanda güneş enerjisi kullanılmaktadır.Güneş enerjisi, diğer yenilenebilir enerjilerin kaynağını oluşturmaktadır.

Biokütle enerjisi, bitki ve hayvan dışkıları,leşleri bir ortamda bırakılmak suretiyle ortaya çıkan gazdan faydalanılarak elde elden enerjidir.

Dalga enerjisi, kaynağını okyanus ve denizlerden almaktadır.Dalgaların yarattığı itme gücünden yararlanılır.Şiddetli fırtınalarda dalga türbinlerinin zarar görmesi ve dalga oranının yüksek olduğu az yer olduğundan bu enerji günümüzde çok yaygın değildir.

Dünyanin giderek artan enerji gereksinimini çevreyi kirletmeden ve sürdürülebilir olarak saglayabilecek en ileri teknolojinin hidrojen enerji sistemi oldugu bugün bütün bilim adamlarinca kabul edilmektedir.Elektrigi 20. yüzyilin enerji tasiyicisi, hidrojeni ise 21. yüzyilin enerji tasiyicisi olarak nitelendirmektedir. Hidrojen enerjisinin insan ve çevre sagligini tehdit edecek bir etkisi yoktur.Hidrojen dogada serbest halde bulunmaz, bilesikler halinde bulunur. En çok bilinen bilesigi ise sudur.Hidrojen gazi farkli yöntemlerle elde edildigi gibi su, günes enerjisi veya onun türevleri olarak kabul edilen rüzgar, dalga, ve biyokütle ile de üretilebilmektedir.

YENİLENEMEZ ENERJİ KAYNAKLARI

Fosil yakıtlar ve radyoaktif elementler yenilenemez enerji kaynaklarıdır. Bunlara bu adın verilmesinin nedeni kullanıldıkça bitmeleri ve sınırlı olmalarıdır.Bu kaynaklarının yenilerinin gelmesi çok uzun zaman alır.

Doğalgaz, kömür, petrol ve bor yenilenemez enerji kaynaklarıdır.

1)fosil yakıtlar (kömür,linyit,petrol,doğalgaz, bor…)

 Bitki ve Hayvan atıklarının toprak altında oksijensiz ortamda, milyonlarca yıl boyunca çözünmesi ile oluşan yakıtlara fosil yakıt denir.Kömür, petrol, doğalgaz gibi fosil yakıtlar en çok termik santrallerde elektrik enerjisi üretmek için kullanılmaktadır. Yenilenemez enerji kaynaklarının en büyük zararı ise çevre üzerinde görülmektedirFosil yakıtlardan çevreye en duyarlı olan doğalgazdır.Günlük hayatta kullandığımız benzin, mazot, LPG, plastik, naftalin, boya, teflon gibi maddeler petrol kaynaklıdır. Kömür, petrol, doğalgaz gibi binlerce yılda oluşmuş fosil yakıtlar insanlığın gelişmesi ile hızla azalırken atıkları ile hava su ve toprak kirliliğine yol açar. Fosil yakıtlardaki karbon yanma tepkimeleri ile atmosferde CO₂ ve CO bileşiklerinin birikmesine neden olur. Bu gazların havada çok fazla birikmesi sera etkisine ve küresel ısınmayla dünyamız tehlikeli bir hal almıştır.

Günümüzde yenilenemez enerji kaynaklarının kullanım oranı %95’in üzerindedir.Eneri ve tabii kaynaklar bakanlığı verilerine göre dünyanın en çok kullanılan enerji kaynağı petroldür. İkinci sırada kullanımı gittikçe azalan maden kömürü ve üçüncü sırada üretim ve tüketimi hızla artan doğal gaz bulunmaktadır. Her dönemde belirli bir enerji kaynağı önem kazanmıştır. Kömürün yerini zamanla petrol almış ve sonraki yıllarda doğal gaz önem kazanmıştır.Bor rezervlerinin %70 inin ülkemizde olduğu düşünülürse gelecek yıllar da bor sıralamada yerini alacaktır.

2)nükleer enerji

Uranyum, plütonyum gibi radyoaktif elementlerin çekirdeklerindeki proton ve nötronları tutan enerjinin ortaya çıkarılması esasına dayanır.Nükleer santrallerde de uranyum elementinin çekirdeği nötron bombardımanına tutularak yüksek miktarda enerji elde edilir.Nükleer enerji santrallerinde elektrik ucuzdur fakat santralin maliyeti oldukça pahalıdır.Dünyadaki elektriğin %20 si nükleer santrallerde üretilir fakat bu enerjinin kontrolü yapılmazsa çevreye çok büyük zararı da olabilir. Geçmiş yıllarda  Çernobil ve Fukişima facialarını unutmamalıyız.Nükleer santraller Dünyanı pek çok yerinde bulunmasının yanında atmosferin kirlenmesine neden olur.

Hadi Paylaş!