Mikroskobik canlı nedir? Tanımlayalım. Çevremizde, çıplak gözle bakıldığında göremeyeceğimiz kadar küçük canlılar vardır. Bu canlıları ancak mikroskop denilen araçlar yardımıyla büyüterek görebiliriz. Bilim insanları, çıplak gözle göremediğimiz bu canlıları genel olarak mikroskobik canlılar başlığı altında incelemektedir. Mikroskobik canlılar; suda, havada, toprakta ve diğer canlıların vücutlarında yaşayabilirler.
Mikroskobik canlılarda en basit yapılı olanlarına bakteri adı verilir. Dünyada bakterilerin bulunmadığı yer yoktur. Bakteriler en çok atıkların bol bulunduğu yerlerde ve sularda yaşarlar. Ayrıca çok soğuk (buzullar, kar gibi) ve çok sıcak (kaplıca) ortamlarda bile yaşarlar. Hava ve su damlacıkları ile çok uzun mesafelere taşınabilirler.
“Tüm mikroskobik canlılar zararlıdır.” gibi bir ifade doğru mudur? Doğru değilse yanıtımızın nedenini aşağıdaki noktalı yere yazalım.
Bakterilerin bazıları faydalı olmasına karşın bazıları da zararlı olabilir. Sütten yoğurt oluşumunu sağlayan bakteriler, faydalı bakterilere örnek olarak verilebilir. Zararlı bakteriler ise hastalıklara yol açarak sağlığımızı olumsuz yönde etkiler. Örneğin verem, zatürre, kolera gibi hastalıklar bu tür bakterilerin vücudumuza girmesi sonucu oluşur.
Bakterilere göre daha gelişmiş yapıda olan, çıplak gözle görünemeyen mikroskobik canlılar
da vardır. Bu canlılar öglena, amip, terliksi hayvan ve sıtma mikrobudur. Bunların bir kısmı insan ve hayvanların vücutlarında bir kısmı da deniz ve tatlı sularda yaşar.
Ali, annesinin kahvaltı için hazırladığı ekmek arası yiyeceğin yarısını yedi. Geri kalan yarısını ise okul çantasının bir gözüne koydu. Annesi iki gün sonra Ali’nin çantasından bazı kötü kokular geldiğini hissetti. Çantaya baktığında geri kalan ekmek arası yiyeceğin bozulmuş olduğunu gördü. Ali’ye bir daha yiyeceğini çantasında bekletmemesi gerektiğini söyledi.
a) Annesi, Ali’den bir daha yiyeceğini neden bu kadar süre çantasında bekletmemesini istemiş olabilir?
Gıda maddeleri açık bir ortamda uzun süre beklediklerinde, o gıda maddesinde mikroskopik canlılar çoğalmakta o gıda maddesinin bozulmasına sebep olmaktadır.
b) Ekmek arası yiyeceğin bozulmasının nedeni nedir?
Ekmek arası yiyecek beklediğinde bakteriler çoğalarak onun bozulmasına neden olmaktadır.
c) Ali, arta kalan ekmek arası yiyeceğinin bozulmaması için neler yapabilirdi?
Gıda maddeleri, belirli soğukta ve havasız ortamda kaldıklarında daha uzun süre bakteri çoğalımı olmadan bozulmadan durabilmektedir.
Son Yorumlar