Olağanüstü Hal (Ohal) Ne Zaman Nasıl Alınır? Anayasasının getirdiği düzenlemeye göre, sıkıyönetimi gerektirmeyen olağanüstü hallerde, Hükümete olağanüstü hal ilan etme yetkisi tanınmıştır. Olağanüstü hal ilan edilmesi, iki durumda olabilmektedir:
Olağanüstü hal şartları nelerdir?
a) Tabii afet veya ağır ekonomik bunalım hali.
b) Şiddet olaylarının yaygınlaşması ve kamu düzeninin ciddi şekilde bozulması hali.
Yukarıda belirlenen durumlarda, toplanan Bakanlar Kurulu Cumhurbaşkanın başkanlığında, yurdun bir veya birden çok bölgesinde veya tamamında, süresi 6 ayı geçmemek şartıyla olağanüstü hal ilan edebilir. Bu karar Resmi Gazete’de yayımlanır ve hemen Türkiye Büyük Millet Meclisinin onayına sunulur. Meclis, ohal süresini değiştirebilir, her defasında dört ayı geçmemek üzere uzatılabilir veya olağanüstü hali kaldırabilir.
Olağanüstü hallerde, yönetime tanınan yetkiler ve olağanüstü yönetim usulleri, Olağanüstü Hal Kanunu ile düzenlenmiştir. Bu yetkiler arasında, kişiler için getirilecek mal, para ve çalışma mecburiyetleri, temel hak ve hürriyetlerin kısıtlanması, veya durdurulması gibi yetkiler yer almaktadır. Olağanüstü halin, sıkıyönetimden farkı, olağanüstü hallerde, kolluk yetkilerinin askeri makamlara geçmemesi, sivil makamlarda kalmasıdır. Olağanüstü hal ilan edilen bölgelerde, DGM ile askeri mahkemelerin görevine giren suçlar dışındaki davalara, adli yargıda bakılır.
Ohal süresince, Cumhurbaşkanının başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu, olağanüstü halin gerekli kıldığı konularda, yetki kanununa gerek kalmadan, yasa gücünde kararnameler çıkarabilir (madde 122/3).
Olağanüstü halin uygulanmasında görev ve yetki valiye aittir. Olağanüstü hal ilanı, birden çok ili içine aldığı veya tüm ülkeyi kapsadığı takdirde, eşgüdüm ve işbirliği Başbakanlık, ya da Başbakanın görevlendireceği bakanlıkça sağlanır. Bu amaçla olağanüstü Hal Koordinasyon Kurulu kurulur. Kimi durumlarda da, İçişleri Bakanının eşgüdümünde, Bölge Valiliği kurulması yoluna da gidilebilir.
Anayasanın 121. maddesinden yararlanarak Kanun Hükmünde Kararname yolu ile Olağanüstü Hal Bölge Valiliği 1987 yılında kurulmuştur. Olağanüstü Hal Bölge Valisine, Olağanüstü Hal Kanunu aşan, bazı yetkiler de tanımıştır.
Son Yorumlar