Yaşadığınız yerde Türk kültürünü sanatını ve estetik anlayışını yansıtan hangi eserler bulunmaktadır? Aşağıda fotoğraflarını gördüğünüz eserlerin her biri bulundukları şehrin sembolü olmuş, kültürümüzü yansıtan eserlerdir.
Malazgirt Zaferi ile başlayan Anadolu Türk tarihi içinde yüzyıllar boyunca pek çok eser ve şehirler yaşadıkları değişim ile Türk kültür, sanat ve estetiğini yansıtan yapılarla donatılmıştır. Yukarıda bir fotoğrafı yer alan Mevlana Türbesi de Konya’da yer alan pek çok mimari eserden yalnızca biridir. Şimdi Türkiye Selçuklu Devleti’ne başkentlik yapmış bu şehrimizi daha yakından tanımaya ne dersiniz?
Konya’da Türk Kültürünü Yansıtan Eserler
İlk çağlardan kalma bir yerleşim yeri olan Alaaddin Tepesi etrafında gelişen Konya, Selçuklu ve Osmanlı mimarisinin en güzel örneklerine sahiptir. İnsanoğlunun yerleştiği ilk şehirlerinden biri olan Çatalhöyük de bu ilimizin sınırlar içinde bulunuyor. Konya’daki pek çok cami, türbe, medrese, çeşme ve en önemlisi de Mevlana Müzesi her yıl yüz binlerce turistin akınına uğruyor.
Konya’nın tarihi ve kültürel mirasını tanımak için ilk durağımız, Alaaddin Tepesi. Bir zamanlar tepenin etrafını çevreleyen surlar günümüze kadar ulaşamamış. Tepeyi süsleyen en önemli eser Alaaddin Camisi. Türkiye Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubad’ın adını taşıyan cami, döneminin en büyüğü. Minberindeki ahşap işlemelerle Türk sanatının eşsiz bir örneği. Caminin yapımında kullanılan tekniğe sahip ahşap eserleri daha sonraki dönem Selçuklu ve Osmanlı eserlerinde de görmekteyiz.
Alaaddin tepesinden aşağı indiğimizde Karatay Medresesi karşılar bizi. Medrese günümüzde Karatay Çini Eserleri Müzesi’ne dönüştürülmüştür. Bu eser taş, mermer ve tuğlanın uyumunu yansıtan mimarisi, çinili kubbesi ve süslemeleriyle Selçuklu sanatının başyapıtlarından biridir.
Çıkrıkçılar Çarşısı
Karatay Medresesi’nden Mevlânâ Türbesi’ne uzanan yol üzerinde Konya’nın eski çarşıları bulunuyor. Bir zamanlar ticaret ve üretim faaliyetlerinin yoğunlaştığı çarşı ve bedestenlerin çok azı günümüze ulaşabilmiştir.
Buralarda genellikle aynı işle uğraşan esnaflar bir aradadır. O dönemlerde aynı meslek üyeleri, bulundukları sokağa da kendi adlarını verirlermiş. Burada hangi esnaflar mı bulunurdu: Habbazlar (Poğaçacılar), kasaplar, pastırmacılar, helvacılar, kazazlar (ipekçiler), iplikçiler, mesci, yemeniciler, debbağlar, keçeciler, külahçılar, kürkçüler, yorgancılar, terziler, nalbantlar, mıhçılar, nalçacılar, muytablar, semerciler, saraçlar, sabuncular, bezirciler, çömlekçiler, boyacılar, kuyumcular, aktarlar, berberler, bakırcılar… diye uzayıp gidiyor. Bu mesleklerin birçoğu günümüzde yapılmıyor. Örneğin keçeçilik. Toprak damlı, toprak tabanlı eski Konya evlerinin süsü keçe pek dokunmuyor artık. Günümüze ulaşan han ve çarşılarda ticaret ve imalat sürmekle beraber alışveriş merkezleri olarak isimlendirilen yerler daha yoğun hale gelmiştir.
Mevlana Türbesi ve Müzesi
Çarşıları geçtikten sonra bizi Mevlana Türbesi ve Müzesi karşılıyor. “En yeşil kubbe” denilen firuze çinilerle kaplı kubbe önünde fotoğraf çektirmek, ziyaretçilerin adeti olmuş. Müze içinde türbe, çeşitli kitap ve eşyaları görebilirsiniz. Selçuklu sarayının gül bahçesi olan müzenin avlusundaki güller Mevlana’nın sevgi dolu dünyasını konuklara hissettiriyor.
Burada tanıtılan eserlerin dışında Selçuklu ve Osmanlı Dönemlerine ait birçok mimari eser var Konya’da. İşte onlardan birkaçı:
Bu kısa Konya turundan sonra bir mahalleye girerek tarihi bir Konya evine konuk olalım. Bakalım bu evde nelerle karşılaşacağız?
Konya’da evler genellikle geniş alanlara inşa edilmiştir. Evin ön kısmı hayat olarak düzenlenmiş, günlük yaşam genellikle burada geçiyor. Belki de bu alana ondan hayat demişler. Ahşap bir merdivenle çıkılan ikinci katta ise geniş bir sofa ve bu sofaya açılan büyükçe bir oda yer almaktadır.
Sofanın büyükçe ve kullanılabilir bir mekân olması nedeniyle bu tip evlere sofalı evler adı verilmektedir. Sofanın bahçeye bakan çıkartmalı pencere kenarına konulan uzunca bir sedirin üzeri minder ve yastıklar döşenmiş. Odaların içinde türlü şekillerde kullanımlara yönelik bazı bölümler duvar üzerine monte edilmiştir. Bunlar arasında yüklük, çiçeklik, aynalık, ağzı açıkları sayabiliriz.
Konya Mutfağında Neler Vardır?
Konuk olduğumuz bu evde misafirlere neler ikram ediliyordu diye merak ediyorsanız, bakalım mutfaktan neler gelecek?
Bamya çorbası, kuzu tandır, Mevlana böreği, tirit, etli ekmek, fırın kebabı, arabaşı çorbası, etli yaprak sarması ve höşmerim gibi geleneksel yemekleri var Konya’nın. Bu kadar lezzeti tanıdıktan sonra Konya’nın her mahallesinde göreceğimiz bir çeşmeden suyumuzu yudumlayarak gezimizi bitirelim.
Son Yorumlar