Yansıtıcı yüzeyi, bir küre parçasının dış yüzeyi gibi olan ayna türüne tümsek ayna ya da dışbükey(konkav) ayna denmektedir. Tümsek aynaların genel özelliği gelen ışınları dağıtmasıdır. Bu ayna türü güneş ışınlarına dik bir şekilde tutulması halinde gelen ışınları tek bir noktada toplamaktadır. Bu nokta ise tümsek aynanın odak noktasıdır. Tümsek aynalarda bazı ışın türlerini özel olarak incelemek gerekmektedir.
Tümsek aynalara paralel olarak gelen ışınların yansımaları sonraki uzantıları odak noktasından geçecek şekilde yansımaktadır. Aynı şekilde odak noktasından geçecek şekilde gelen ışınların hepsi paralel olarak yansımaktadır.
Tümsek aynaya gelen ışın tümsek aynanın merkezinden geçebilecek şekilde ise ışın kendi üzerinden geri döner. Tümsek aynanın merkezi ise odak noktasının aynaya olan uzaklığının iki katıdır.
Eğer tüksek aynaya gelen ışın aynanın tepe noktasına gelirse yansıma gelen ışın ile aynı açıyla olur.
Tümsek aynaya gelen ışın aynanın odak noktası kadar bir uzaklıktan geliyorsa, odak noktasının yarısına geçecek şekilde yansımaktadır.
Tüksek aynaya herhangi bir ışın gelirse; normali aynanın merkezinden geçen bir çizgi ile aynı açıyı yaparak yansımaktadır.
Farklı olarak tümsek aynada cisimler bulundukları konumlara göre farklı şekillerde görüntü oluşturmaktadır. Tümsek aynada oluşan her görüntünün ortak özellikleri bulunmaktadır. İlk ortak özellik oluşan tüm görüntüler sanal olmaktadır, bir diğer ortak özellik ise cisim aynaya yaklaştıkça oluşan görüntü her zaman artmaktadır.
Tümsek ayna önüne konulan bir cisim her nerede olursa olsun cismin görüntüsü her zaman odak ve tepe noktası arasında oluşmaktadır. Görüntü düzdür, her zaman zahiridir, her zaman cismin boyundan küçük olmaktadır.
Bir diğer görüntü oluşumu ise; Tümsek aynanın önüne koyulan sonsuz sayıda cismin görüntüsü odak noktasında küçük bir nokta olarak oluşmaktadır.
Özel bir durum olarak tüksek aynanın önündeki odak noktasına koyulan bir cismin görüntüsü ise tümsek aynanın odak noktası ile tepe noktasının tam ortasında ortaya çıkmaktadır.
Bir cismin oluşan görüntüsü ise ş şekilde bulunabilir. Cismin boyunun görüntünün boyuna bölümünün ile cismin tepe noktasına uzaklığının görüntünün tepe noktasına uzaklığına bölümüne eşit olması gerekmektedir.
Son Yorumlar